ΝΙΚΟΛ ΓΕΡΣΟΥ - Mέλος της Διεθνούς Αμνηστίας Mέλος της Διεθνούς Αμνηστίας και της διοργανωτικής ομάδας της γιορτής για τα ανθρώπινα δικαιώματα... 6/12/2002

συνέντευξη της Νικόλ Γέρσου,
μέλους της Διεθνούς Αμνηστίαςκαι της
διοργανωτικής ομάδας της γιορτής για τα ανθρώπινα δικαιώματα,
στον Κώστα Παπασπυρόπουλο

Για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά το γραφείο του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας στη Θεσσαλονίκη διοργανώνει το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου τη γιορτή για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η αφορμή είναι ουσιαστικά πάντα η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (10 Δεκεμβρίου), αλλά, σίγουρα, ένας από τους σκοπούς είναι η ευαισθητοποίηση του κόσμου σε θέματα Αμνηστίας.

Φέτος, στη γιορτή αυτή θα συμμετέχουν τα συγκροτήματα: Μωρά Στη Φωτιά, Μάσκες και Γκέτο. Στο περσινό του αφιέρωμα, το Atraktos.net είχε την ευκαιρία να μιλήσει με τα συγκροτήματα που θα συμμετείχαν σε εκείνη τη συναυλία και να εξετάσει τη δική τους άποψη γι´ αυτή τη γιορτή, αλλά και για τα θέματα Αμνηστίας. Φέτος, σκεφτήκαμε να μπούμε λίγο πιο βαθιά σε αυτό που ονομάζουμε Διεθνής Αμνηστία και να μάθουμε περισσότερα πράγματα για την ιστορία της, τη δουλειά της και την πορεία της όλα αυτά τα χρόνια. Γι αυτά τα θέματα έπρεπε να απευθυνθούμε σε κάποιο εν ενεργεία, έμπειρο μέλος της οργάνωσης. Έτσι, καταλήξαμε στη Νικόλ Γέρσου, μέλος του ελληνικού τμήματος της ΔΑ από το 1995. Η Νικόλ είχε όλη τη διάθεση και την καλοσύνη να μας απαντήσει ανοιχτά στα ερωτήματα που της θέσαμε.

"Σε καμία περίπτωση, η Διεθνής Αμνηστία
δεν παράγει ´πολιτική γραμμή´,
η οποία πρέπει να περάσει ´από πάνω προς τα κάτω´."

K.Π.: Έχω την εντύπωση ότι θυμόμαστε την ύπαρξη του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας μόνο κάθε Δεκέμβρη, όταν διοργανώνεται η συναυλία της ΔΑ στη Θεσσαλονίκη. Αλήθεια, πόσο γνωστές γίνονται στο ελληνικό κοινό οι υπόλοιπες ενέργειες της Οργάνωσης;

Ν.Γ.: Ωραία αρχίζουμε! Την ερώτηση αυτή δεν μπορώ να την καταλάβω διαφορετικά, παρά μόνο σαν μια καλή ευκαιρία για να κάνουμε έναν απολογισμό των δράσεών μας και για να δούμε κατά πόσο αυτές έχουν ανταπόκριση από το κοινό. Όλες οι δράσεις, όπως και όλες οι εκδηλώσεις του ελληνικού τμήματος, βρίσκουν πολύ μεγάλη ανταπόκριση. Και στις συναυλίες αλλά και στα action που γίνονται για να δοθεί η ευκαιρία σε όλους να πιέσουν για θέματα που αφορούν όλους, ο κόσμος είναι εκεί, μαζί μας, γιατί ξέρει πως, αν ένα θέμα είναι αντικείμενο δράσης της Διεθνούς Αμνηστίας (www.amnesty.org), δεν θα ξεχαστεί, αλλά θα ερευνηθεί από την αρχή, θα υποστηριχθεί από όλες τις δομές της οργάνωσης σε οικουμενικό επίπεδο, και θα έχει αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα αυτά θα γίνουν γνωστά οπωσδήποτε. Και αυτή είναι η αποτελεσματικότητα της Αμνηστίας, ότι συνεχίζει να δουλεύει για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ακόμη κι όταν αυτά έχουν πάψει να αποτελούν μεγάλο και καυτό "δημοσιογραφικό θέμα". Οι επισκέπτες του Atraktos.net, πάντως, είναι από τους πλέον ενημερωμένους!

Φέτος συμπληρώνονται 41 χρόνια ύπαρξης της ΔΑ και 25 του ΕΤΔΑ, της Ελληνικής Επιτροπής Διεθνούς Αμνηστίας, όπως τυπικά αποκαλείται. Παρόλα αυτά τα χρόνια, φαντάζομαι ότι υπάρχει κόσμος που δεν γνωρίζει βασικά ιστορικά πράγματα για την Οργάνωση. Θα ήθελες να μας αναφέρεις κάποια;

Η Διεθνής Αμνηστία ιδρύθηκε το Μάη του 1961 από τον Peter Benenson, δικηγόρο από τη Μεγάλη Βρετανία. Ο Benenson δημοσίευσε ένα άρθρο στη βρετανική εφημερίδα ´Observer´, με τίτλο ´Οι ξεχασμένοι κρατούμενοι´, με αφορμή την καταδίκη δύο Πορτογάλων φοιτητών, οι οποίοι είχαν κάνει το "έγκλημα" να πιουν το κρασί τους στην υγειά της ελευθερίας.
Το ελληνικό τμήμα (www.amnesty.gr) ιδρύθηκε το 1975 από πολίτες, οι οποίοι φυλακίστηκαν για τα πιστεύω τους κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.
Η ιστορία της Διεθνούς Αμνηστίας, όμως, και επιμένω σε αυτό, είναι τα αποτελέσματά της δράσης της. Οι κρατούμενοι συνείδησης που απελευθερώθηκαν, οι θανατικές ποινές που δεν εκτελέστηκαν, οι ποινές που καταργήθηκαν, και οι συμβάσεις που υπογράφηκαν μετά από πίεση της Οργάνωσης.

Κι ας μιλήσουμε, Νικόλ, για την εσωτερική διάρθρωση της Διεθνούς Αμνηστίας, όπως επίσης και για τον τρόπο, με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις. Ποιοι είναι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις, ποιος πρέπει να δώσει λόγο σε ποιον; Τελικά, είναι χρονοβόρα μια τέτοια διαδικασία; Μήπως, και στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, δεν αποφεύγονται κάποιοι εσωτερικοί γραφειοκρατικοί σκόπελοι;

Γραφειοκράτες δεν είμαστε σε καμία περίπτωση. Αυτό που επιβάλλεται να κάνει όμως η Διεθνής Αμνηστία, είναι να ερευνά συστηματικά κάθε περίπτωση. Έτσι, πολλές φορές η Αμνηστία παίρνει θέση ύστερα από μερικές μέρες ή εβδομάδες, και συχνά κατηγορείται γι αυτό. Αυτό ακριβώς είναι, ωστόσο, και το κλειδί για να είναι αμερόληπτη και να έχει κύρος. Όταν ο μεγάλος ντόρος κοπάσει, η Διεθνής Αμνηστία εξακολουθεί να είναι ψύχραιμη και αντικειμενική και, τελικά, αυτό είναι που μετράει.
Δομές και ιεραρχία υπάρχουν. Είναι αναγκαίο να υπάρχουν, και ένας εθελοντής πρέπει να λειτουργεί με πλήρη επαγγελματική ευσυνειδησία. Αυτό που έχει σημασία, όμως, και κάνει όλα, μα όλα, τα μέλη της Αμνηστίας απολύτως ισότιμα μεταξύ τους, είναι ότι ανήκουν σε ένα κίνημα μελών. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι αποφάσεις που αφορούν τον τρόπο δουλειάς, λαμβάνονται μέσα από συναντήσεις και γενικές συνελεύσεις των ισότιμων μελών. Σε καμία περίπτωση, η Διεθνής Αμνηστία δεν παράγει ´πολιτική γραμμή´, η οποία πρέπει να περάσει ´από πάνω προς τα κάτω´.

Πόσο επιτυχημένο θεωρείται το ΕΤΔΑ; Είχαμε ενέργειες του ΕΤΔΑ, που να προκάλεσαν τα κολακευτικά σχόλια των αντίστοιχων τμημάτων του εξωτερικού;

Το ελληνικό τμήμα είναι κάτι σαν την Ελλάδα σε σχέση με τη Δύση! Δεν είναι τόσο συστηματικό και πολυάριθμο σε μέλη, όσο τα τμήματα της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Έχει, όμως, φαντασία και πρωτοτυπία στις δράσεις και στις εκδηλώσεις που διοργανώνει. Το κατάμεστο Ολυμπιακό Στάδιο στη συναυλία του 1988 με τον Springsteen, τον Gabriel, τον Sting, την Τracy Chapman, η διεθνής συνάντηση συντονιστών δράσης στην Αθήνα, η δράση για την κατάργηση της θανατικής ποινής στις ΗΠΑ, η οποία κέρδισε διεθνή δημοσιότητα, η πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση για τη χρήση όπλων από αστυνομικούς στην Ελλάδα, τον Σεπτέμβρη του 2002 κ. ά. Δύσκολα με ρωτάς, και μ´ ανάγκασες να πω ´και άλλα´!

Με ποιον τρόπο προσπαθεί το ΕΤΔΑ να προσελκύσει νέο κόσμο στις τάξεις του; Είναι έτοιμος ο Έλληνας να προσφέρει τις υπηρεσίες του;

Οι Έλληνες δεν είμαστε μαθημένοι στην εθελοντική προσφορά. Και η Αμνηστία είναι οργάνωση (εθελοντών), η οποία έχει απαιτήσεις από τα μέλη της, επειδή είναι ψύχραιμη και εκθέτει ταυτόχρονα τις παραβιάσεις από όποια πλευρά κι αν προέρχονται. Αυτό είναι, όμως, και το ´καλό της χαρτί´, και αυτό προβάλλει παντού. Στις δηλώσεις της, στα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ, στις εκδηλώσεις και στις διαμαρτυρίες που πραγματοποιεί. Οι τρόποι είναι ίδιοι παντού, αλλά δεν απευθύνεται στο συναίσθημα -απευθύνεται στο αυτονόητο.

Εάν το ετήσιο φεστιβάλ του γραφείου Θεσσαλονίκης του ΕΤΔΑ είναι ένας τρόπος προσέλκυσης νέων μελών στη ΔΑ, γιατί δεν επιδιώκετε μια πιο άμεση ενημέρωση του κόσμου, κατά τη διάρκεια της συναυλίας; Έχω παρατηρήσει τόσα χρόνια ότι δεν μπορεί κάποιος, αν θέλει, να γίνει μέλος εκείνη την ώρα.

Φυσικά και μπορεί να γίνει κάποιος μέλος στις γιορτές για τα ανθρώπινα δικαιώματα! Και αλλιώς όμως να το δεις, όλοι οι καλλιτέχνες στη σκηνή και όλος ο κόσμος από κάτω είναι υποστηρικτές της οργάνωσης. Ξέρουν πολύ καλά για ποιους λόγους βρίσκονται εκεί - άλλωστε οι περισσότεροι έρχονται σταθερά εδώ και χρόνια. Φέτος, όμως, επειδή προβληματίστηκες, να έχετε μαζί σας 35 ευρώ - ή 20 ευρώ, αν είστε κάτω των 25 ετών - για να σας κάνουμε μέλη πάραυτα!

Γιατί αυτή η επιμονή του γραφείου σε έναν συγκεκριμένο μουσικό χώρο όλα αυτά τα χρόνια; Έχει βοηθήσει αυτή η τακτική, ή έχει περιορίσει το ´target group´ σας;

Έτσι, γιατί και η Αμνηστία και η Θεσσαλονίκη είναι ροκ! Αστειεύομαι. Το target group δεν είναι καθόλου περιορισμένο, τα ανθρώπινα δικαιώματα όλους τους αφορούν. Διοργανώσαμε όλα τα προηγούμενα χρόνια πολλές εκδηλώσεις: με τη Νένα Βενετσάνου, την Έλλη Πασπαλά, τον Αγάθωνα, θεατρικά, όπερες και συναυλίες κλασικής μουσικής. Μια βραδιά, δε, μετά τη φετινή γιορτή μας στην Υδρόγειο, πέφτει η αυλαία του Bazaar(t) των Ομάδων Θεσσαλονίκης στην Γκαλερί του Μύλου. Αλλη πρόταση για εκδηλώσεις;

Αλήθεια, γιατί δεν γίνεται ένα αντίστοιχο φεστιβάλ κάθε χρόνο και στην Αθήνα; Πώς τα καταφέρατε και το κάνατε θεσμό μόνο στη Θεσσαλονίκη;

Τα μέλη της Θεσσαλονίκης είχαν πάντα ταλέντο στη διοργάνωση εκδηλώσεων. Έχουμε πολύ μεράκι, πείσμα, τους καλύτερους συνεργάτες και υποστηρικτές και δεν αποτύχαμε ποτέ.

Πες μας και μερικές μη ορατές στους αναγνώστες λεπτομέρειες για τη φετινή γιορτή για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Υπάρχει ενδιαφέρον από ανθρώπους, που ζουν μακριά από τη Θεσσαλονίκη;

Φέτος είναι η πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, που γίνεται η γιορτή για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και είναι ξεχωριστή, μιας και συμμετέχουν τρία πολύ σημαντικά γκρουπ της πόλης, οι Γκέτο, οι Μάσκες, τα Μωρά Στη Φωτιά. Ήδη, παίρνουμε πολύ ωραία μηνύματα από τον κόσμο. Εκτός από Αθηναίους, κλείνουν εισιτήρια τηλεφωνικά από τους γύρω νομούς, από το Κιλκίς, την Κατερίνη, τη Βέροια...

Για το τέλος, μια πιο γενική ερώτηση: Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να ακούγονται από κάποιους διάφορα αρνητικά σχόλια για τις λεγόμενες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Τελικά, πόσο ευχή και πόσο κατάρα είναι να ανήκει κάποιος σε μια τέτοια Οργάνωση;

Πράγματι είναι ευχή και κατάρα. Γιατί η δουλειά είναι δύσκολη, η εθελοντική προσφορά και η οικονομική ανεξαρτησία, το να μην δέχεται δηλαδή η Διεθνής Αμνηστία χρήματα και επιδοτήσεις από τις κυβερνήσεις, δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τα πράγματα, και οι επικρίσεις δεν είναι σπάνιες. Δεν είναι όμως δύσκολο να ελέγξεις τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Πρέπει να διαβάσεις τα καταστατικά, να γνωρίζεις καλά τα όρια της δράσης και της παρέμβασής τους και να ξέρεις τι να περιμένεις.
Αρνητικά σχόλια και δυναμικές κινήσεις πρέπει να κάνουμε ενάντια στα πράγματα που καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Άλλωστε, ο στόχος τους είναι να έρθει εκείνη η μέρα, που δεν θα χρειάζεται να προσφέρουν τίποτα, επειδή δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα!

Κώστας Παπασπυρόπουλος