Φώτα Στο Σούρουπο Άκι Καουρισμάκι 1/11/2006

Επειδή έχω ξεσυνηθίσει να γράφω κριτικές, μην με πάρετε με τις ντομάτες αν κάτι δεν αρμόζει στο στυλ που είχα υιοθετήσει πριν την εξάμηνη εξαφάνισή μου. Ίσως βέβαια, αυτή η αλλαγή να είναι προς τη θετική κατεύθυνση και καταφέρω επιτέλους να κόψω αυτές τις άθλιες εναρκτήριες παραγράφους, αυτά τα κρύα αστεία, αυτές τις ανόητες αναλύσεις, και να γίνω η κριτικός που πάντα περιμέναμε, αλλά πάλι ήδη έχω αρχίσει να ξεφεύγω από το θέμα που με έβαλε άλλωστε σε αυτό το δρόμο. Ξεχάστε λοιπόν τα παραπάνω και πάμε πάλι από την αρχή.

Ο Καουρισμάκι, ο Φιλανδός σκηνοθέτης που έγινε ευρύτερα γνωστός από την ταινία του Leningrad Cowboys go America , είναι αρκετά δημοφιλής στην Ελλάδα. Έγινε γνωστός κυρίως με την ταινία του τού 2002, « ο άνθρωπος χωρίς παρελθόν », ένα εξαιρετικό φιλμ με θέμα τους άστεγους, τον κόσμο τους, την αξιοπρέπειά τους. Η ταινία απέσπασε διθυραμβικές κριτικές όταν πρωτοβγήκε τότε στις αίθουσες και ένα μεγάλο μέρος του σινεφιλικού κοινού την αγκάλιασε με θέρμη (η-κριτικός-που-όλοι-περιμέναμε έχει δειλά δειλά ξεκινήσει να κάνει την εμφάνισή της. Ταρατατζούμ!!). Ο Καουρισμάκι έχει ένα ιδιότυπο, προσωπικό στυλ προσπαθώντας με λίγα λόγια να περάσει τα μηνύματά του. Πραγματικά στις ταινίες του (από το « θα φας το κεφάλι σου Τατιάνα » μέχρι και το τελευταίο του το « φως στο σούρουπο ») οι πρωταγωνιστές πιο πολύ καπνίζουν παρά μιλάνε (προσέξτε ότι ακούγεται μέχρι και ο θόρυβος που κάνει το χαρτί όταν καίγεται κατά το τράβηγμα της τζούρας), ενώ η μουσική, τα βλέμματα και οι αποσπασματικές εκφράσεις παίζουν το σημαντικότερο ρόλο. Συνήθως δε, οι ταινίες του διαπνέονται από ένα περίεργο χιούμορ το οποίο είναι χαρακτηριστικό του στυλ του, το οποίο και καταφέρνει να δώσει ένα τόνο ελαφρότητας στα τόσο σοβαρά κοινωνικά θέματα που πραγματεύεται. Από την ανεργία στους άστεγους και τώρα στη μοναξιά.

Στο « φως στο σούρουπο » ο Καουρισμάκι μας διηγείται (δεν πρόκειται για αφήγηση, για να εξηγούμαστε. Η-κριτικός-που-όλοι-περιμέναμε αρχίζει να μην μας τα λέει καλά. Ααααα…) την ιστορία του Κόιστινεν, ενός σεκιουριτά ($#&%?\*^!@# ποτέ, μα ποτέ δεν θα μπορέσω να γίνω η-κριτικός-που-όλοι-περιμέναμε. Όταν κάνω τέτοιες λεκτικές επιλογές τι περιμένω. Μπουχού-σνιφ αγγλιστί) που δουλεύει νυχτερινή βάρδια σε ένα τεράστιο εμπορικό κέντρο. Η αφέλειά του και ο μοναχικός του χαρακτήρας εντοπίζονται από τη μαφία, η οποία καταστρώνει ένα σχέδιο για να τον πλησιάσει και να του αποσπάσει τους κωδικούς ασφαλείας για το εμπορικό κέντρο.

Το σχέδιο που στήνεται στηρίζεται ουσιαστικά στην ανάγκη του για συντροφιά, μπαίνει σε εφαρμογή, επιτυγχάνει και αυτός κλείνεται στη φυλακή για συμμετοχή σε ληστεία. Στη φυλακή αποδεικνύεται ότι δεν είναι εντελώς μόνος. Μία μοναχική γυναίκα αποτελεί τη μόνη του συντροφιά, το μόνιμο στήριγμά του.

Η ταινία είναι αρκετά θλιβερή και συγκινητική. Αν και έχει αρκετές δόσεις χιούμορ (να, ο διπλανός μου ας πούμε στο σινεμά είχε ξεκαρδιστεί στο γέλιο δηλώνοντας για μία ακόμα φορά πόσο έξω από την ατμόσφαιρα μίας ταινίας, αν και την παρακολουθούν με προσοχή, εξακολουθούν και παραμένουν πολλοί άνθρωποι) δεν μπορείς παρά να αφήσεις να κυλήσει το δάκρυ που συσσωρευόταν από την αρχή της ταινίας, εκεί στη βάση του ματιού. Να τη δείτε οπωσδήποτε!!

Δέσποινα Καβουσανάκη