ΔΙΑΦΑΝΟΣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΧΟΣ 16/1/2007

Το άλμπουμ Διάφανος του Θανάση Παπακωνσταντίνου είναι το δέκατο μέσα στη σχεδόν 15ετή προσωπική του πορεία και το δεύτερο μέσα στη χρονιά που έκλεισε, με πρώτο το Η Βροχή Από Κάτω . Ο λαρισαίος μουσικός επέλεξε να μπερδέψει μέσα στο 2006 τους φίλους του, αλλά και τους κριτικούς, προκαλώντας συζητήσεις γύρω από τους στόχους του.

Στο Η Βροχή Από Κάτω (Lyra) ο Παπακωνσταντίνου ακολουθεί για πρώτη φορά στην καριέρα του μια τόσο εσωστρεφή διαδρομή. Συνεχίζοντας τον πειραματισμό και την καινοτομία που χαρακτήρισε τη δισκογραφία του από τον Βραχνό Προφήτη (2000) και μετά, παραδίδει ένα έργο βαρύ, δύστροπο, ενίοτε προκλητικά προκλητικό που ξενίζει τους φανατικούς ακροατές του με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να κρατούν αποστάσεις από τη στροφή του αυτή. Η αλήθεια είναι όμως πως πρόκειται ίσως για μια από τις πιο ειλικρινείς δουλειές ενός έλληνα καλλιτέχνη που αποφασίζει να έρθει σε κόντρα με την τεράστια επιτυχία του και να καταθέσει ένα έργο που δεν μπορεί να αποτελέσει εύκολο άκουσμα για τους φίλους του. Η Βροχή Από Κάτω είναι ένα άλμπουμ που με πολλές ακροάσεις αποκαλύπτει τη λυρικότητά του, γεμίζει τα αυτιά με τις πλήρεις ενορχηστρώσεις του, με τις αντιθέσεις του, με τα ηλεκτρονικά κομμάτια του (με τη συμβολή του Νίκου Βελιώτη ) και με το έντονα σκοτεινό και θλιμμένο ύφος του. Ένα έργο που αξίζει ακόμα και τώρα της προσοχής του κοινού.

Ο Διάφανος , αν και σε κανένα σημείο των 66 λεπτών δεν φανερώνει προχειρότητα και δουλειά που έγινε εσπευσμένα, έρχεται πολύ γρήγορα μετά το εμπορικό «πατατράκ» του προκατόχου του (η λέξη πατατράκ μάλλον δικαιολογείται από το γεγονός πως ο Διάφανος κυκλοφορεί από τη νεοσύστατη εταιρία Αχός του Θανάση Παπακωνσταντίνου «κατόπιν αδείας της Lyra», η οποία ήταν η μέχρι τώρα αποκλειστική εταιρία του λαρισαίου). Δε γνωρίζω εάν η κυκλοφορία αυτή αποτελεί προσπάθεια να διατηρηθούν σε επαφή με τον καλλιτέχνη οι παραδοσιακοί ακροατές του που «κρύωσαν» από το προηγούμενο άλμπουμ, οφείλω όμως να τονίσω ότι είναι πιθανόν και να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Όπως οφείλω και να σημειώσω πως έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά για να ισχύει κάτι τέτοιο. Στο Διάφανο παρουσιάζονται 13 συνθέσεις που είναι σήμα κατατεθέν του θεσσαλού καλλιτέχνη και οι οποίες ερμηνεύονται κυρίως από το Μάλαμα (σίγουρο χαρτί) και την εξαιρετική Μάρθα Φριντζήλα , η οποία έχει γίνει ήδη αγαπητή από τις συναυλίες του Παπακωνσταντίνου. Ακόμα τραγουδούν ο Φώτης Σιώτας (σε μια μάλλον αχρείαστη διασκευή του κομματιού Αερικό, που έχει ερμηνεύσει μοναδικά η Μελίνα Κανά ) και ο ίδιος ο Θανάσης με την οικογένειά του ενώ υπάρχουν και δύο ορχηστρικά κομμάτια.

Το άλμπουμ χαρακτηρίζεται από δύο αντιθέσεις: η πρώτη αφορά τη δυσανάλογη ποιότητα μερικών κομματιών μεταξύ τους. Εδώ θα βρείτε κομμάτια που είναι από τα καλύτερα που έχει ηχογραφήσει ο καλλιτέχνης, όπως για παράδειγμα το Στην Αμερική , το οποίο καταφέρνει και συνδυάζει τα μπλουζ του Σικάγο με την θεσσαλική παραδοσιακή μουσική και μιλά τόσο όμορφα για την ξενιτιά και τα προβλήματα των μεταναστών στον τόπο προορισμού (μου θύμισε λίγο τον Αμερικάνο , ένα παλιό ρεμπέτικο στη διασκευή που του είχε κάνει πριν 12 χρόνια περίπου ο Ζερβουδάκης , αλλά στην τελειοποιημένη του μορφή), ενώ θα βρείτε και αποτυχημένες συνθέσεις όπως το Κομμωτριάκι, που είναι σαν να ξέμεινε από τις ηχογραφήσεις του άλμπουμ Λάφυρα που είχε κάνει ο Παπακωνσταντίνου με τη Μελίνα Κανά και τους Ashkabad πριν 8 χρόνια. Η δεύτερη αντίθεση αφορά το κλίμα που θέλει να δημιουργήσει στο άλμπουμ ο θεσσαλός. Ενώ αρχίζει με ένα ύφος σοβαρό και με κομμάτια που πραγματεύονται την ξενιτιά και το θάνατο (Διάφανος, Περσεφόνη;, Στην Αμερική) στη συνέχεια υπονομεύει αυτή τη σοβαρότητα με τραγούδια όπως το Κομμωτριάκι , Τα Παξιμάδια και το ορχηστρικό οι Μύγες Βαλσαμώνονται με Βαλς . Συνεχίζει πάλι με ύφος down tempo στα Αερικό , 360 χλμ , στο εκπληκτικό ορχηστρικό You The_Universe και το θαυμάσιο Στην Κοιλάδα των Τεμπών , για να καταλήξει στην πλήρη υπονόμευση με το κομμάτι Η Μοσχαροκεφαλή .

Συμπερασματικά, διαπιστώνω πως ακόμα κι αν ο Διάφανος κυκλοφόρησε τόσο σύντομα ώστε να αντισταθμίσει τις απώλειες από το Η Βροχή Από Κάτω , ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου συνεχίζει να έχει το μαγικό ραβδί ώστε να κυκλοφορεί ακόμα συνθέσεις που στην πλειονότητά τους δεν κουράζουν και προσφέρουν ευχάριστα και ποιοτικά ακούσματα. Είμαι σίγουρος πως οι φανατικοί του θα το αποδεχτούν με μεγάλη ικανοποίηση. Ήδη φαντάζομαι τα «ρεμάλια» των καφενείων της Ολύμπου, να στήνουν το χορό και να τα τραγουδάνε δυνατά κρατώντας μια μαυροδάφνη στο χέρι στις συναυλίες του λαρισαιού στη Θεσσαλονίκη. Θα είμαι κι εγώ εκεί για να τα τραγουδήσουμε μαζί. Απλά δεν θα σταματήσω να τους υπενθυμίζω πως το Η Βροχή Από Κάτω είναι ο πραγματικός συνεχιστής της αυθεντικής πορείας του Θανάση Παπακωνσταντίνου στη μουσική.

Κώστας Παπασπυρόπουλος