ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΜΩΡΙΣ ΜΠΕΖΑΡ – ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ 1/9/2008

Την ώρα που τα αγχωμένα μπάνια του λαού μπορούν να μετατρέψουν τη μέρα μιας πόλης σε άδειο τοπίο και τη νύχτα της να μοιάζει με καντράν άκρατου συνωστισμού – έχει καταντήσει εμμονή ο πόθος του Έλληνα για τις θερινές αργίες! – την ίδια αυτή ώρα, από την ανηφόρα που μας ανέβαζε στην Ακρόπολη γινόταν πασιφανές ότι άλλη μια sold out χορευτική παράσταση του φετινού φεστιβάλ Αθηνών θα μας οδηγούσε σε ένα κάθε άλλο παρά άδειο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.

Μα πώς να είναι άδειο, εδώ που τα λέμε, αφού είχε ήδη ξεχειλίσει από το άκουσμα της άφιξης μιας πρίμα μπαλαρίνας από το Παρίσι παρέα με το μπαλέτο του Τόκυο, που ήρθαν στην Αθήνα για να αποτίνουν φόρο τιμής στον κορυφαίο χορογράφο Μωρίς Μπεζάρ (1927-2007) , που μας άφησε πέρυσι έχοντας φτάσει πλέον τα ογδόντα του χρόνια. Και τα κατάφεραν, παραδίδοντας μια επιτυχημένα αξιοπρεπή παράσταση για ένα πνεύμα όχι και όσο άγιο όσο πρόσταζε η μέρα…

Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, ο σκοπός τούτου του κειμένου δεν είναι φυσικά να θεοποιήσει μια υπέροχη χορεύτρια όπως είναι αδιαμφισβήτητα η Συλβί Γκιλέμ, μα αντιθέτως να τονίσει την αντικειμενική διαπίστωση που αφορά το γεγονός ότι οποιοσδήποτε έχει τη παραμικρή σχέση με το χορό διαπράττει έγκλημα με το να μην την έχει παρακολουθήσει επί σκηνής για μια φορά στη ζωή του! Απλούστατα γιατί αυτή τη φορά δεν πρόκειται να την ξεχάσει ποτέ.

Η παράσταση λοιπόν που ολοκλήρωσε τον επιτυχημένο χορευτικό κύκλο του φεστιβάλ για τον μήνα Ιούνιο ήταν δομημένη σε τέσσερα μέρη και ξέβραζε, από τη φύση της, διάχυτη τη μυρωδιά των παλιών καλών εμφανίσεων του κλασικού χορού στην χώρα. Μακριά, πού μακριά από τα ψηλοτάκουνα που σκόνταφταν αδιάκριτα στα ταλαιπωρημένα Ηρώδεια μάρμαρα, οι απαιτήσεις κοινού και χορευτών εκπληρώθηκαν ολοκληρωτικά και με το παραπάνω.

Το μπαλέτο του Τόκυο που άνοιξε την παράσταση με το «Sacre du Printemps» του Στραβίνσκι ξεκαθαρίζοντας μας στο σύνολο του (αποτελούταν από πενήντα περίπου χορευτές και χορεύτριες), τον λόγο που ο Μωρίς Μπεζάρ έδωσε σε αυτό και μόνο σε αυτό την απόλυτη αποκλειστικότητα της παρουσίασης του παραπάνω έργου από τη χρονιά του 1993 και έπειτα. Έχοντας λίγα να ζηλέψει από την επιβλητικότητα της ευρωπαϊκής σχολής που ανέδειξε τη Ρωσία και ακολούθως τη Γαλλία σε χορευτικές υπερδυνάμεις, παρουσιάστηκε καίριο, πρωτοπόρο κα συνάμα ατμοσφαιρικό. Κατάφερε να μας καθηλώσει από την αρχή μέχρι το τέλος, κάνοντας τα μικρά κενά συγχρονισμού να φαντάζουν πιο λίγο και από αδιάφορα. Ήταν τόσο εμφανής όμως η προσμονή όλων για την εμφάνιση της Γκιλέμ στη σκηνή, της οποίας η συγκλονιστική για την απλότητα της πεντάλεπτη ερμηνεία του «La luna» στο σόλο του Μπάχ την έκανε ακόμα μεγαλύτερη για αυτό που θα ακολουθούσε στο δεύτερο μέρος…

Ανεξάρτητα από ένα τεράστιο χορευτικό ταλέντο, τόσο σε τεχνική όσο και σε εκφραστικότητα, η Γκιλέμ είναι μια χορεύτρια γεμάτη από αδιευκρίνιστα πολλές φορές χαρίσματα, που άλλοτε παραδίδονται ξεκάθαρα και άλλοτε κρύβονται συνειδητά. Το μεγαλύτερο από αυτά, κατά τη γνώμη μου, είναι η υπενθύμιση πως ο χορός πρέπει και αποτελεί το πιο «φυσικό» πράγμα του κόσμου, προϊόν αφάνταστα μαλακών και ανεπιτήδευτων κινήσεων, παράλληλα με μια έκφραση έντονης αυτοπεποίθησης.

Κατόπιν της παρουσίασης του ερωτικού «Chant du compagnon Errat» του Μάλερ από το γνωστό ντουέτο των πρωτοχορευτών του μπαλέτου της Όπερας του Παρισιού Λοράν Ιλέρ και Μανιέλ Λεγκρί, ακολούθησε το αβανταδόρικο φινάλε με το ξακουστό «Bolero» του Ραβέλ το οποίο και σηματοδοτήθηκε από τη γοητευτική και αναμενόμενη συνύπαρξη της Γκιλέμ με το Μπαλέτο του Τόκυο στη σκηνή. Αφού λοιπόν μας άφησε κυριολεκτικά άφωνους σε πολλά σημεία του, προκάλεσε και το χωρίς σταμάτημα παρατεταμένο χειροκρότημα των τίτλων τέλους αυτής της ζεστής Δευτεριάτικης βραδιάς.

Καμιά προκατάληψη, κανένας συναισθηματισμός και κανενός είδους ψευδοσυγκίνηση. Ακόμα και έτσι, κάποια πράγματα εκπέμπουν τόσο υγιή διαχρονικότητα και ξεφεύγουν απροκάλυπτα από τις παγίδες της μαζικότητας και του συντηρητισμού που μοιάζει να εμποτίζεται ολοένα και περισσότερο τελευταία στην τέχνη. Αρκεί απλά που βρεθήκαμε εκεί.

Ειρήνη Καραχρήστου