Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΕΙ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ

ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ

Έντονη ανησυχία εκφράζει το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας για την τύχη των 1.150 προσφύγων, που επέβαιναν στο φορτηγό πλοίο Brenler που ρυμουλκήθηκε στη Ζάκυνθο, ιδίως μετά τη δήλωση της κυβέρνησης ότι προτίθεται να τους επαναπροωθήσει στις χώρες προέλευσής τους. Παράλληλα, η διεθνής οργάνωση κινητοποιεί επειγόντως τα μέλη της σε ολόκληρο τον κόσμο για να αποφευχθεί η επαναπροώθηση.

Η ανησυχία της οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενισχύεται από το γεγονός ότι, ακόμα και αν η κυβέρνηση αποφασίσει να σεβαστεί τις διεθνείς υποχρεώσεις της, η υποδομή για την υποδοχή προσφύγων είναι πρακτικά ανύπαρκτη. Ο ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός των προσφύγων κάνει ακόμα πιο έντονα τα προβλήματα που ούτως ή άλλως δημιουργεί η ουσιαστική ανυπαρξία Κέντρων Υποδοχής Προσφύγων, καθώς και δομών για την κοινωνική τους υποστήριξη.

Η Διεθνής Αμνηστία χαιρετίζει με ιδιαίτερη ικανοποίηση την πρωτοβουλία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Ζακύνθου, να αναλάβει τα έξοδα «φιλοξενίας» των 1150 προσφύγων για 15 ημέρες. Τονίζει, όμως, ότι τέτοιες πρωτοβουλίες δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την υποχρέωση της κεντρικής κυβέρνησης να εξασφαλίζει στους πρόσφυγες προστασία και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.

Η οργάνωση θεωρεί απαράδεκτες τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, κ. Πρωτόπαπα, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επωμισθεί το κόστος φιλοξενίας των προσφύγων και ότι θα τους επαναπροωθήσει στις χώρες προέλευσής τους.

"Θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε στην κυβέρνηση ότι οι 1.150 πρόσφυγες προέρχονται από την Τουρκία (Τούρκοι και Κούρδοι), από το Ιράκ (’ραβες και Κούρδοι), από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράν. Από χώρες, δηλαδή, όπου είναι ιδιαίτερα εκτεταμένες οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή από χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Είναι, λοιπόν, πολύ πιθανό αρκετοί από αυτούς να είναι Πρόσφυγες σύμφωνα με τη σύμβαση της Γενεύης του 1951, την οποία η Ελλάδα έχει επικυρώσει, ή να απαγορεύεται η επαναπροώθησή τους με βάση την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων, διεθνή κείμενα τα οποία επίσης έχει επικυρώσει η Ελλάδα και, επομένως, αποτελούν εθνικό δίκαιο. Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε πώς η κυβέρνηση χαρακτηρίζει συλλήβδην "λαθρομετανάστες" όλους τους επιβαίνοντες στο πλοίο και μάλιστα προαναγγέλλει την επαναπροώθηση τους, χωρίς να εξετασθεί η προσωπική περίπτωση του καθενός", δήλωσε ο Αριστείδης Μαυρογιάννης, υπεύθυνος του Τομέα Προσφύγων της οργάνωσης.

Η οργάνωση γνωρίζει τον πιθανό αντίλογο, πως δεν επαρκούν οι υπάλληλοι των Τμημάτων Ασύλου για να εξετάσουν 1.150 πιθανές αιτήσεις ασύλου. Η Διεθνής Αμνηστία και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις, αλλά και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, από χρόνια έχουν επισημάνει στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης την ανεπάρκεια των Τμημάτων Ασύλου και την ανάγκη αναδιάρθρωσης και εμπλουτισμού τους με εξειδικευμένο προσωπικό, αλλά τίποτε απολύτως δεν έχει γίνει. Μάλιστα, τις ίδιες ακριβώς επισημάνσεις κάνει και η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σε πρόσφατη ειδική εισήγησή της.

"Πρέπει ακόμη να επισημάνουμε ότι, σύμφωνα με πληροφορίες μας, στο πλοίο επιβαίνουν και τρεις Τούρκοι, τέως πολιτικοί κρατούμενοι και επί μήνες απεργοί πείνας στις τουρκικές φυλακές (τα ονόματά τους βρίσκονται στη διάθεση των αρμοδίων αρχών). Μήπως η κυβέρνηση προτίθεται να επαναπροωθήσει και αυτούς στην Τουρκία;" πρόσθεσε ο κ. Μαυρογιάννης.

Το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας θεωρεί σκόπιμο να υπενθυμίσει την απόφαση της Διάσκεψης των Εθνικών Επιτροπών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα 1-3 Νοεμβρίου 2001, και συγκεκριμένα το τμήμα της απόφασης που αφορά τα θέματα ασύλου:

"Δεδομένης της έντασης των προσφυγικών μετακινήσεων, ιδιαίτερα από Κράτη της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας, όλα τα Κράτη υποδοχής οφείλουν να εφαρμόζουν, μέσω της νομοθεσίας και της πρακτικής τους, το ανθρωπιστικό πνεύμα προστασίας που επιτάσσει η Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, σύμφωνα με τα κριτήρια που έχει υιοθετήσει η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, και, ιδιαίτερα, να τηρούν την αρχή της μη επαναπροώθησης (non-refoulement) που έχει εδραιωθεί με το άρθρο 33 της ανωτέρω Σύμβασης. Επίσης, οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη συμπληρωματικές μορφές προστασίας, βάσει των διατάξεων του διεθνούς δικαίου που απαγορεύουν τα βασανιστήρια και άλλους τρόπους σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας".

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί την Ελληνική κυβέρνηση:

 Να σεβαστεί τις υποχρεώσεις της απέναντι στους πρόσφυγες, που απορρέουν από τις διεθνείς συνθήκες που η χώρα έχει επικυρώσει και που αποτελούν νόμους του κράτους.

 Να σταματήσει να χαρακτηρίζει συλλήβδην «λαθρομετανάστες» τους πρόσφυγες που προέρχονται από χώρες όπου είναι εκτεταμένες οι σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 Να εγκαταλείψει κάθε ιδέα επαναπροώθησης των προσφύγων πριν εξετασθεί η περίπτωση του καθενός ατομικά.

 Να διευκολύνει την πρόσβαση στην διαδικασία ασύλου των προσφύγων που το επιθυμούν, αφού τους ενημερώσει σχετικά, σύμφωνα με τα οριζόμενα από την ελληνική και διεθνή νομοθεσία περί προσφύγων.

 Να επιτρέψει ούτως ή άλλως στους πρόσφυγες από το Αφγανιστάν και το Ιράκ να παραμείνουν στην Ελλάδα, αφού η πρώτη χώρα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση και η δεύτερη τελεί υπό διεθνή αποκλεισμό (εμπάργκο), γεγονός το οποίο σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία δικαιολογεί την παραμονή των προσφύγων από το Ιράκ στη χώρα για ανθρωπιστικούς λόγους.

 Να προχωρήσει χωρίς άλλη χρονοτριβή στη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για την υποδοχή προσφύγων, ο αριθμός των οποίων αναμένεται να αυξηθεί λόγω των γεγονότων στο Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή.

Επισημαίνεται, τέλος, ότι η διεθνής οργάνωση προχώρησε χθες σε κινητοποίηση των μελών της σε ολόκληρο τον κόσμο, με σκοπό να αποφευχθεί η επαναπροώθηση των προσφύγων της Ζακύνθου.

Δελτίο Τύπου