Ομιλία της Γενικής Γραμματέα της Διεθνούς Αμνηστίας, Αϊρίν Χαν,

κατά τη βράβευσή της με το Βραβείο "Pilkington" Παράθυρο στον Κόσμο

Λονδίνο, 14 Οκτωβρίου 2002

Είναι μεγάλη τιμή και προνόμιο για μένα το ότι μου απονέμεται το βραβείο αυτό σήμερα.

Έχω δαπανήσει είκοσι δύο χρόνια της ζωής μου για την υπόθεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, καθώς στέκομαι εδώ σήμερα, θα ήθελα να αποτίσω φόρο τιμής στον γενναίο και ακούραστο αγώνα των γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο που αγωνίζονται για να διασφαλίσουν ότι όλοι μπορούμε να απολαμβάνουμε τα ανθρώπινα δικαιώματά μας. Απονέμοντας σε μένα το βραβείο αυτό, τιμάτε όλες εκείνες τις άλλες γυναίκες.

Γυναίκες σαν την Τυνήσια Ράντια Νασράουι, η οποία έχει φυλακιστεί, έχει υποστεί παρενοχλήσεις και έχει τεθεί υπό διαρκή παρακολούθηση εξαιτίας της εργασίας της ως δικηγόρου υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γυναίκες σαν τη Ντίνια Οτσόα, η οποία δολοφονήθηκε πέρυσι στο Μεξικό επειδή τόλμησε να μιλήσει δημόσια κατά της αδικίας. Γυναίκες σαν τη Μαλαισιανή ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και μητέρα τριών παιδιών, Αϊρίν Φερνάντες, η οποία δικάστηκε για μια έκθεσή της σχετικά με τα στρατόπεδα κράτησης μεταναστών. Γυναίκες σαν τη Δρ. Φράνσις Λάβμορ, ιατρική διευθύντρια μιας ΜΚΟ στη Ζιμπάμπουε που καταγγέλλει τα βασανιστήρια και τους βιασμούς με πολιτικά κίνητρα. Σήμερα, γιορτάζουμε τα επιτεύγματά τους μέσω του βραβείου αυτού.

Καθώς δέχομαι το βραβείο αυτό, θέλω επίσης να πιστεύω ότι δίνουμε φωνή σε όλες εκείνες τις γυναίκες, των οποίων τα δικαιώματα παραβιάζονται σε φυλακές, σε αστυνομικά κελιά ή κρατητήρια, στα σπίτια τους, στην κοινότητά τους ή στον χώρο εργασίας τους. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, τουλάχιστον μία στις πέντε γυναίκες και κορίτσια έχουν ξυλοκοπηθεί ή σεξουαλικά κακοποιηθεί στη ζωή τους ? μια επαίσχυντη στατιστική στην αρχή του εικοστού πρώτου αιώνα.

Επί είκοσι ένα έτη δούλεψα με χιλιάδες γυναίκες πρόσφυγες που βιάστηκαν κατά τη διάρκεια της διαφυγής τους, έπεσαν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης στη χώρα ασύλου τους από διεφθαρμένους κρατικούς λειτουργούς και εκτέθηκαν σε κίνδυνο όταν αναγκάστηκαν να επιστρέψουν σπίτι τους υπό επισφαλείς, αβέβαιες συνθήκες.

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου, στην εργασία μου για τη Διεθνή Αμνηστία, είχα να αντιμετωπίσω πολλές προκλήσεις στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καμία, όμως, δεν με έχει συγκινήσει τόσο πολύ όσο εκείνη των γυναικών που γίνονται θύματα βίας.

Τον περασμένο μήνα ήμουν στο Μπουρούντι για να συζητήσω με την Κυβέρνηση τις κτηνωδίες που διαπράττονται εκεί από τον στρατό και τις ένοπλες αντιπολιτευόμενες ομάδες. Το Μπουρούντι είναι μια μικροσκοπική χώρα στην καρδιά της Αφρικής, ξεχασμένη από τον υπόλοιπο κόσμο, με έναν εμφύλιο πόλεμο που έχει στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους κατά την τελευταία δεκαετία. Είδα και άκουσα μερικά τρομερά πράγματα ? αλλά τίποτα δεν ήταν τόσο συγκλονιστικό όσο η αποκάλυψη ενός εκπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών ότι, σύμφωνα με μια έρευνα, πολύ μεγάλο ποσοστό των κοριτσιών στο Μπουρούντι υποβάλλονται σε βιασμό πριν φτάσουν την ηλικία των 18 ετών. Η έρευνα αυτή κατέδειξε για άλλη μια φορά ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια είναι τα πρώτα ?και, φοβάμαι, συχνά τα ξεχασμένα? θύματα του πολέμου.

Όμως οι γυναίκες δεν είναι ασφαλείς ούτε σε περιόδους ειρήνης. Στο Πακιστάν, εκατοντάδες γυναίκες σκοτώνονται από τον πατέρα ή τον αδελφό τους στο όνομα της τιμής. Στην Ινδία, νύφες καίγονται ζωντανές επειδή δεν κατόρθωσαν να φέρουν ικανοποιητική προίκα. Σε περιοχές της Αφρικής, τα κορίτσια υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων στο όνομα της θρησκείας και της τοπικής κουλτούρας. Στη Νιγηρία, ακόμα και τώρα μια γυναίκα που ονομάζεται Αμίνα Λαουάλ την περιμένει η θανατική ποινή με λιθοβολισμό επειδή έφερε στον κόσμο ένα παιδί εκτός γάμου. Στη Σαουδική Αραβία, 15 κοπέλες έχασαν τη ζωή τους όταν πήρε φωτιά το σχολείο τους ?δεν τους επιτράπηκε να φύγουν από το κτίριο επειδή δεν φορούσαν μαντίλια στο κεφάλι και δεν ήταν εκεί οι άρρενες συγγενείς τους για να τις παραλάβουν!

Για πολλές γυναίκες το σπίτι τους είναι τόπος τρόμου, ακόμα και στις πλούσιες κοινωνίες. Εδώ, σε αυτήν τη χώρα, η αστυνομία λαμβάνει κάθε λεπτό τουλάχιστον μία κλήση για βοήθεια ενάντια στην ενδοοικογενειακή βία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάθε 15 δευτερόλεπτα ξυλοκοπείται μια γυναίκα, ενώ κάθε χρόνο βιάζονται 700.000 γυναίκες.

Η βία κατά των γυναικών τροφοδοτείται από μια παγκόσμια κουλτούρα, η οποία, παρά την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, παρά τη Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Διακρίσεων εναντίον των Γυναικών, παρά τις συνθήκες, τους νόμους και τις διακηρύξεις, αρνείται στις γυναίκες ίσα δικαιώματα με τους άνδρες. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Πίσω από τις κακοποιήσεις που υφίστανται οι γυναίκες βρίσκεται μία διάκριση, την οποία διαιωνίζουν οι κυβερνήσεις και η κοινωνία ?και εδώ ο καθένας έχει ευθύνη? οι πολιτικοί ηγέτες, οι ηγεσίες των εταιριών, οι ηγέτες των κοινοτήτων, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι απλοί άνθρωποι.

Η Διεθνής Αμνηστία εργάζεται για την εξάλειψη των βασανιστηρίων και κάθε άλλης παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων εδώ και πολλά χρόνια. Ως η πρώτη γυναίκα Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας, έχω αναγάγει σε έναν από τους προσωπικούς μου στόχους τη διοργάνωση παγκόσμιας εκστρατείας ενάντια στη βία κατά των γυναικών. Τιμώντας εμένα σήμερα, πιστεύω ότι έχετε συμβάλει πολύ στο να επιστήσετε την προσοχή στη δουλειά αυτή.

Σήμερα γιορτάζουμε τα επιτεύγματα των γυναικών ?είναι πραγματικά ένας εορτασμός ελπίδας? και γι´ αυτό επιτρέψτε μου να κλείσω αφηγούμενη την ιστορία μιας απλής γυναίκας με εξαιρετικές ελπίδες. Το όνομά της είναι Ζουμπάιντα, είναι από το Αφγανιστάν και τη γνώρισα τον προηγούμενο Δεκέμβριο σε έναν καταυλισμό προσφύγων στα σύνορα του Πακιστάν. Φορούσε μια βρώμικη, σχισμένη μπούρκα, που την κάλυπτε από το κεφάλι μέχρι τα νύχια, εκτός από μια σχισμή γύρω από τα μάτια της. Κρατούσε στα χέρια ένα μικρούλι μωρό και καθόταν με τον σύζυγό της. Τη ρώτησα τι θα έκανε τώρα που θα επέστρεφε. Περίμενα να μου μιλήσει, όπως οι άλλες γυναίκες στον καταυλισμό, για το μωρό και τον σύζυγό της. Εκείνη όμως με κοίταξε και είπε χωρίς δισταγμό: Θα γυρίσω να σπουδάσω και να γίνω επιστήμονας. Ήταν μια φτωχή, αναλφάβητη γυναίκα που επέστρεφε σε μια χώρα διαλυμένη από τον πόλεμο μετά από δέκα χρόνια εξορίας, όμως είχε κρατήσει το όνειρό της ?και όσο έχει ελπίδα εκείνη, δεν μπορούμε εμείς να απελπιζόμαστε. Τέτοιες γυναίκες σαν εκείνη είναι που εμπνέουν γυναίκες σαν εσάς και εμένα.

Έτσι, στο όνομα των ακτιβιστριών των ανθρώπινων δικαιωμάτων και στο όνομα των γυναικών που υφίστανται παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο, αλλά συνεχίζουν να ελπίζουν σε μια καλύτερη ζωή, δέχομαι το βραβείο αυτό σήμερα.

Σας ευχαριστώ.

Για περισσότερες πληροφορίες για το Γεύμα και Συνέλευση για τη Γυναίκα της Χρονιάς, παρακαλούμε επισκεφθείτε τη διεύθυνση: http://www.woyla.co.uk.

Δελτίο Τύπου