ΣΡΙ ΛΑΝΚΑ: ΔΑΙΜΟΝΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ ΠΑΝΔΑΙΣΙΑ 29/11/2000

Λίγες χώρες στον κόσμο μπορούν να προσφέρουν μέσα σε τόσο μικρή έκταση τόσες πλούσιες και διαφορετικές εμπειρίες μαζί, όπως η Σρι Λάνκα. Το νησί των 18 εκατομμυρίων ανθρώπων που κρέμεται από τη νοτιοανατολική πλευρά της Ινδίας και το βρέχει ο Ινδικός Ωκεανός έχει μια πολυτάραχη ιστορία, αλλά και έναν πλούσιο πολιτισμό 2000 χρόνων.

Ένα από τα αρχαιότερα και χαρακτηριστικότερα σύμβολα αυτού του πολιτισμού, αποτελούν οι μάσκες, που διατηρούν και σήμερα σε μεγάλο βαθμό το ρόλο τους στη ζωή των Σιγχαλέζων. Υπάρχουν τρία είδη μασκών, οι raksha που χρησιμοποιούνται σε γιορτές και παρελάσεις, οι kolam , που χρησιμοποιούνται σε χοροδράματα και οι sanni που χρησιμοποιούνται σε χορούς που ξορκίζουν τους δαίμονες που προκαλούν αρρώστιες.

*2* Η naga raksha, η πιο χαρακτηριστική και δημοφιλής, που αποτελεί και το πιο συνηθισμένο σουβενίρ των τουριστών, είναι μια μάσκα με μια διαβολική χαίτη φτιαγμένη από απειλητικές κόμπρες έτοιμες για επίθεση. Η καταγωγή της βρίσκεται στους Rakshasas, μυθολογικές οντότητες, κατοίκους του νησιού που θεωρείται ότι μπορούσαν να παραλλάσσουν την εικόνα του προσώπου τους, παίρνοντας παραπλανητικές και δόλιες εκφράσεις όπως αυτή της κόμπρας. Μπροστά στη θέα τους, οι εχθροί τους έπεφταν λιπόθυμοι από τρόμο και γίνονταν σκλάβοι τους. Οι πιο πολυάριθμες από τα τρία είδη μασκών στη φολκλορική παράδοση των Σιγκαλέζων είναι οι Sanni, οι δαιμονικές μάσκες. Υπάρχουν 18 διαφορετικές μορφές που η καθεμία ξορκίζει και διαφορετικό δαίμονα. Είδωλα τρομακτικά, με δύναμη μαγνητική και παραλυτική. Εξόφθαλμα πρόσωπα, δόντια πελώρια και αιχμηρά που ξεπροβάλλουν μέσα από τερατώδη και διάπλατα στόματα, μορφές διαβολικές. Αρχαία προσωπεία που στη θέα τους παγώνει το αίμα. Αυθεντικές εικόνες του Κακού που ξορκίζουν τον ανθρώπινο φόβο. Στην πιο θεμελιώδη και πρωτόγονη μορφή του: της αρρώστιας και του θανάτου.

*3* Οι μάσκες sanni είναι συνδεδεμένες με τη χορευτική παράδοση της Σρι Λάνκα. Οι άνθρωποι συνήθιζαν να φορούν τη μάσκα που αντιστοιχούσε στο δαίμονα που προκαλούσε κάποια αρρώστια προκειμένου να τη θεραπεύσουν. Μυσταγωγικού χαρακτήρα οι χοροί, ξόρκιζαν τα κακά πνεύματα που είχαν καταλάβει τους ασθενείς. Περισσότερο τελετές παρά απλοί χοροί, προσπαθούσαν να εξιλεώσουν τους δαίμονες για να απαλλάξουν έτσι από αυτούς τους αρρώστους. Διαρκούσαν ολόκληρη τη νύχτα μέχρι να πέσει η πρώτη αχτίδα του πρωινού φωτός και να στείλει τα πνεύματα πίσω στον αόρατο κόσμο τους. Οι kolam, η τρίτη κατηγορία, είναι οι μάσκες του θεάτρου, ιδιαίτερα του σατιρικού. Επιθεωρησιακές φιγούρες, τρισδιάστατες γελοιογραφίες καθημερινών χαρακτήρων. Οι καρικατούρες μιας συζύγου ή ενός εραστή, η παρωδία του ξιπασμένου αξιωματούχου που γελοιοποιείται με υπερβολή. Σαν μια έκρηξη πυροτεχνήματος, μια πανδαισία ηχηρών χρωμάτων είναι οι μάσκες της Σρι Λάνκα. Κόκκινο της φωτιάς, κίτρινο του χρυσού, μπλε του ωκεανού.

Στο Εθνικό Μουσείο του Κολόμπο εκτεθειμένα τα αρχαιότερα και ωραιότερα δείγματα. Στην Ambalangoda, στο Μουσείο της Μάσκας και το εργαστήριο του Ariyapala, τα καλύτερα σύγχρονα έργα. Με τον ίδιο αυστηρά χειροποίητο τρόπο, όπως στα αρχαία χρόνια, η τέχνη περνά από γενιά σε γενιά αποτυπώνοντας σύμβολα ενός πλούσιου πολιτισμού πάνω στα κομμάτια ενός εύπλαστου ξύλου. Για να οργανώσετε το ταξίδι σας στη Σρι Λάνκα επισκεφτείτε τη διεύθυνση www.jetwing.net ή επικοινωνήστε με το for-ever@acci.gr

Atraktos.Net