ΕΤΗΣΙΑ EΚΘΕΣΗ 2002 ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ 30/5/2002

Η Διεθνής Αμνηστία σκιαγραφεί τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε 152 χώρες

Επιμέλεια: Βασίλης Καραλάζος

Ο κόσμος αναμφίβολα άλλαξε ριζικά μετά τις 11 Σεπτεμβρίου. Εντούτοις, πολλά πράγματα μένουν απαράλλαχτα: η περιφρόνηση για την ανθρώπινη ζωή, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα οικονομικά, πολιτισμικά και κοινωνικά δικαιώματα, καθώς και η επιδείνωση παλιών εντάσεων που σιγόβραζαν, όπως στη Μέση Ανατολή, το Αφγανιστάν και την Κολομβία. Αυτά διαπιστώνει η Διεθνής Αμνηστία, καθώς δίνει στη δημοσιότητα τη φετινή Ετήσια Έκθεσή της για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο κατά το 2001.

Η Ετήσια Έκθεση 2002 της Διεθνούς Αμνηστίας (που καλύπτει τα γεγονότα του 2001) καταγράφει εξωδικαστικές εκτελέσεις σε 47 χώρες, δικαστικές εκτελέσεις σε 27 χώρες, "εξαφανίσεις" σε 35 χώρες, κρούσματα βασανισμού και κακομεταχείρισης σε 111 χώρες και κρατουμένους συνείδησης τουλάχιστον σε 56 χώρες. Η διεθνής οργάνωση πιστεύει, ωστόσο, ότι οι πραγματικοί αριθμοί είναι πολύ υψηλότεροι.

Παρακάτω παραθέτουμε συνοπτικά τα κυριότερα σημεία της Ετήσιας Έκθεσης 2002 της Διεθνούς Αμνηστίας για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά ήπειρο ενώ στο τέλος παρατίθενται και τα στοιχεία της Έκθεσης που αφορούν στη χώρα μας καθώς και κάποια στοιχεία για την ίδια την οργάνωση και το έργο της.

ΑΦΡΙΚΗ | ΒΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ | ΑΣΙΑ / ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ

ΕΥΡΩΠΗ | ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ | ΕΛΛΑΔΑ

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ | Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ

ΑΦΡΙΚΗ

Σε ολόκληρη την ήπειρο, εμφύλιες διαμάχες συνέχισαν να δημιουργούν καταστάσεις πρόσφορες για τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στην Αγκόλα, στη Γουϊνέα, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, στη Λιβερία, στο Μπουρούντι, στη Σιέρα Λεόνε, στη Σομαλία, στο Σουδάν, στο Τσαντ και στην Ουγκάντα, χιλιάδες άοπλοι πολίτες υπέστησαν μερικές από τις πιο κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αφρική -παράνομες συλλήψεις και κρατήσεις, απαγωγές, βασανιστήρια και κακοποιήσεις, βιασμούς, δολοφονίες, "εξαφανίσεις"- τόσο από κυβερνητικές δυνάμεις. όσο και από ένοπλες αντιπολιτευτικές ομάδες.

Τα στοιχεία που καταγράφονται στην Ετήσια Έκθεση 2002 της Διεθνούς Αμνηστίας για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αφρική είναι αποκαλυπτικά. Εξακριβωμένες ή πιθανές εξωδικαστικές εκτελέσεις διαπράχθηκαν σε τουλάχιστον 18 αφρικανικές χώρες μέσα στο 2001. Σε 8 αφρικανικές χώρες άνθρωποι "εξαφανίστηκαν" ή παρέμειναν "εξαφανισμένοι" από προηγούμενα έτη. Σε 23 αφρικανικές χώρες, καταγγέλθηκε ότι άνθρωποι βασανίστηκαν ή υπέστησαν κακομεταχείριση από τα σώματα ασφαλείας, την αστυνομία ή άλλες κρατικές αρχές. Εξακριβωμένοι ή πιθανοί κρατούμενοι συνείδησης βρίσκονταν υπό κράτηση σε 15 αφρικανικές χώρες. ’νθρωποι συνελήφθησαν αυθαίρετα ή κρατούνται χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη σε 20 αφρικανικές χώρες,. ’νθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο σε 12 αφρικανικές χώρες, ενώ πραγματοποιήθηκαν εκτελέσεις σε τουλάχιστον 3. Σε 11 αφρικανικές χώρες, ένοπλες αντιπολιτευτικές ομάδες διέπραξαν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως εσκεμμένους και αυθαίρετους φόνους αμάχων, βασανιστήρια και σύλληψη ομήρων.

Ωστόσο, η κατάσταση αρχίζει, έστω και με αργούς ρυθμούς, να αλλάζει, καθώς όλο και περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν την ανάγκη να προσαγάγουν στη δικαιοσύνη τους φερόμενους ως δράστες παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

top

ΒΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ

Τα πράγματα δεν είναι καθόλου ευχάριστα σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία ούτε στις "πολιτισμένες" ΗΠΑ και τον Καναδά, ούτε πολύ περισσότερο στις χώρες της Νότιας Αμερικής. Παρ´ όλο που την περασμένη χρονιά σημειώθηκαν κάποιες θετικές εξελίξεις -ειδικά όσον αφορά τον αγώνα κατά της ατιμωρησίας και το θέμα της εφαρμογής της θανατικής ποινής - η διεθνής ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε με τον "πόλεμο κατά της τρομοκρατίας" που κήρυξε ο πρόεδρος Μπους μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ δημιούργησε σοβαρή απειλή κατά των κατακτήσεων σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλη την ήπειρο. Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου είχαν ως επακόλουθο έντονες αρνητικές αντιδράσεις εναντίον Μουσουλμάνων και ανθρώπων που κατάγονται από τη Μέση Ανατολή και διαμένουν στις ΗΠΑ. Συλλήψεις έγιναν και σε άλλες χώρες, όπως στην Παραγουάη και τη Δομινικανή Δημοκρατία. Τον Δεκέμβριο, ο Καναδάς επίσης θέσπισε καινούργιο αντιτρομοκρατικό νόμο παρά τις ανησυχίες ότι θα μπορούσε να υπονομεύσει το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.

Οι ΗΠΑ, εξάλλου, ήταν η μόνη χώρα της ηπείρου που πραγματοποίησε εκτελέσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται οι δύο πρώτες ομοσπονδιακές εκτελέσεις από το 1963. Στους 66 ανθρώπους που θανατώθηκαν στις ΗΠΑ περιλαμβάνονται άτομα με διανοητικές διαταραχές και ένας κρατούμενος που ήταν κάτω των 18 ετών όταν διαπράχθηκε το έγκλημα για το οποίο καταδικάστηκε. Θανατικές καταδίκες συνέχισαν να επιβάλλονται στις χώρες που διατηρούν τη θανατική ποινή, όμως η παύση των εκτελέσεων στην Κούβα δείχνει ότι ισχύει ανεπίσημο μορατόριουμ.

Ο μακρύς κατάλογος των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αμερικάνικη Ήπειρο όπως καταγράφονται στην Ετήσια Έκθεση 2002 της Δ.Ε. περιλαμβάνει σχεδόν όλες τις χώρες της ηπείρου μεταξύ των οποίων η Αργεντινή, η Βενεζουέλα, η Βολιβία, η Γουιάνα, η Δομινικανή Δημοκρατία, το Εκουαδόρ, το Μπελίζε, η Παραγουάη, το Περού, η Τζαμάικα, η Βραζιλία, το Μεξικό, η Κολομβία, το Ελ Σαλβαδόρ, η Αϊτή, η Γουατεμάλα, η Νικαράγουα, η Ονδούρα και η Κούβα. Οι παραβιάσεις αυτές αφορούν εξωδικαστικές εκτελέσεις, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από ένοπλες αντιπολιτευτικές ομάδες, τη θανατική ποινή, κράτηση χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη, τους κρατούμενους συνείδησης, βασανιστήρια και κακομεταχείριση καθώς και "εξαφανίσεις".

Συγκεκριμένα εξακριβωμένες ή πιθανές εξωδικαστικές εκτελέσεις διαπράχθηκαν σε τουλάχιστον 18 αφρικανικές χώρες μέσα στο 2001. ’νθρωποι "εξαφανίστηκαν" ή παρέμειναν "εξαφανισμένοι" από προηγούμενα έτη σε 8 αφρικανικές χώρες. *2*Σε 23 αφρικανικές χώρες, καταγγέλθηκε ότι άνθρωποι βασανίστηκαν ή υπέστησαν κακομεταχείριση από τα σώματα ασφαλείας, την αστυνομία ή άλλες κρατικές αρχές. Εξακριβωμένοι ή πιθανοί κρατούμενοι συνείδησης βρίσκονταν υπό κράτηση σε 15 αφρικανικές χώρες. ’νθρωποι συνελήφθησαν αυθαίρετα ή κρατούνται χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη σε 20 αφρικανικές χώρες,. ’νθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο σε 12 αφρικανικές χώρες, ενώ πραγματοποιήθηκαν εκτελέσεις σε τουλάχιστον 3. Σε 11 αφρικανικές χώρες, ένοπλες αντιπολιτευτικές ομάδες διέπραξαν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως εσκεμμένους και αυθαίρετους φόνους αμάχων, βασανιστήρια και σύλληψη ομήρων.

top

ΑΣΙΑ / ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ

Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αυξήθηκαν σε πολλές χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού, ιδίως στο πλαίσιο ενόπλων συγκρούσεων. Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και η ανάγκη για μεγαλύτερη ασφάλεια χρησιμοποιήθηκαν για να δικαιολογήσουν την ενεργοποίηση ή / και θέσπιση αυστηρής νομοθεσίας για την ασφάλεια σε αρκετές χώρες, όπως στη Σιγκαπούρη, το Πακιστάν, την Ινδία και τη Μαλαισία.

Στο Αφγανιστάν, οι απλοί άνθρωποι υπέφεραν πολύ σε όλη τη διάρκεια του χρόνου από τις συγκρούσεις και από τις συσσωρευμένες συνέπειες ετών ξηρασίας. Όσο βρίσκονταν στην εξουσία οι Ταλιμπάν, οι θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες έγιναν στόχος μαζικών φόνων και εκτελέσεων, ενώ πραγματοποιήθηκαν ακρωτηριασμοί. Η μετακίνηση, η απασχόληση και η εκπαίδευση των γυναικών ήταν αυστηρά περιορισμένη. Το Ενωμένο Μέτωπο (Βόρεια Συμμαχία) ευθύνεται επίσης για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. ’γνωστος είναι ο αριθμός των αμάχων που σκοτώθηκαν ή έχασαν τα σπίτια ή τις περιουσίες τους στη διάρκεια των βομβαρδισμών υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που άρχισαν τον Οκτώβριο. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους ενδέχεται να παραβίασαν το δίκαιο του πολέμου. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, όλες οι γειτονικές χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους στους πρόσφυγες, ενώ τα διεθνή προγράμματα βοήθειας μειώθηκαν δραστικά. Περισσότεροι άνθρωποι εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της χώρας.

Καθώς η προσοχή του κόσμου ήταν στραμμένη στον πόλεμο στο Αφγανιστάν, δόθηκε ακόμα λιγότερη προσοχή απ´ ό,τι συνήθως σε άλλες συγκρούσεις. ’μαχοι παγιδεύτηκαν στις εσωτερικές συγκρούσεις στο Νεπάλ, τη Σρι Λάνκα, την Ινδία, τις Φιλιππίνες και το Μυανμάρ. Υπήρξε περιστασιακό διεθνές ενδιαφέρον για τη σύγκρουση στο Κασμίρ, στην Ινδία, καθώς οι κυβερνήσεις της Ινδίας και του Πακιστάν επιδόθηκαν σε συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων μέσα σε τεταμένη ατμόσφαιρα. Εν τούτοις ελάχιστη προσοχή δόθηκε στους 100 αμάχους που έχαναν τη ζωή τους εκεί κάθε μήνα. Στην Έκθεση της Δ.Α. συναντάμε ακόμα χώρες όπως η Ινδονησία, η Κίνα - όπου οι σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αυξήθηκαν το 2001 - το Θιβέτ, η Βόρεια Κορέα και η Αυστραλία.

Εξακριβωμένες ή πιθανές εξωδικαστικές εκτελέσεις διαπράχθηκαν σε τουλάχιστον 9 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού μέσα στο 2001. ’νθρωποι "εξαφανίστηκαν" ή παρέμειναν "εξαφανισμένοι" από προηγούμενα έτη σε 6 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού. Σε 19 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού καταγγέλθηκε ότι άνθρωποι βασανίστηκαν ή υπέστησαν κακομεταχείριση από τα σώματα ασφαλείας, την αστυνομία ή άλλες κρατικές αρχές.. Εξακριβωμένοι ή πιθανοί κρατούμενοι συνείδησης βρίσκονταν υπό κράτηση σε 15 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού. Σε 15 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού άνθρωποι συνελήφθησαν αυθαίρετα ή κρατούνται χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη. ’νθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο σε 15 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού, ενώ πραγματοποιήθηκαν εκτελέσεις σε τουλάχιστον 12 χώρες. Σε 9 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού, ένοπλες αντιπολιτευτικές ομάδες διέπραξαν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυθαίρετο και εκ προθέσεως φόνο αμάχων, βασανιστήρια και κράτηση ομήρων.

top

ΕΥΡΩΠΗ

Οι περιπτώσεις βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης από κρατικά όργανα, συχνά σε βάρος μελών εθνικών μειονοτήτων ή αλλοδαπών, εξακολούθησαν να είναι συχνότατες στην Ευρώπη. Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου χρησιμοποιήθηκαν από πολλές κυβερνήσεις για να λάβουν μέτρα, στο όνομα της ενδυνάμωσης της εθνικής ασφάλειας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρόσθετους περιορισμούς των δικαιωμάτων στην ελευθερία της έκφρασης, στο συνεταιρίζεσθαι και σε έντιμη δίκη, καθώς και των δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο.

Η κατάσταση ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα επιδεινώθηκε στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, λόγω έλλειψης σωματικής ασφάλειας και λόγω διακρίσεων στην πρόσβαση σε εργασία, εκπαίδευση και κοινωνική πρόνοια. Οι διαδικασίες συνεχίστηκαν στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία (Διεθνές Δικαστήριο), αλλά οι ανακρίσεις και οι ασκήσεις δίωξης για εγκλήματα πολέμου και άλλες μορφές παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα εγχώρια δικαστήρια της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και του Κοσσυφοπεδίου, ήταν ελάχιστες, σημείωναν πολύ αργή πρόοδο και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν ανταποκρίνονταν στα διεθνή πρότυπα για έντιμη δίκη.

Περιπτώσεις βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης τεκμηριώθηκαν σε μεγάλο αριθμό ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Αλβανία, η Γεωργία, η Ισπανία, η Λιθουανία και η Ρουμανία. Στην Τουρκία τα βασανιστήρια και η κακομεταχείριση ανδρών, γυναικών και παιδιών ήταν διαδεδομένα και συστηματικά και κατά κύριο λόγο έλαβαν χώρα σε τμήματα της Αστυνομίας και της Χωροφυλακής κατά τις πρώτες ημέρες μετά τη σύλληψη. *3*Χιλιάδες κρατούμενοι σε φυλακές "τύπου F" κρατούνταν σε συνθήκες παρατεταμένης απομόνωσης, οι οποίες θα μπορούσαν να συνιστούν σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση.

Μέλη εθνοτικών μειονοτήτων και αλλοδαποί, περιλαμβανομένων αιτούντων άσυλο, υπέστησαν παραβιάσεις και κακομεταχείριση ρατσιστικού χαρακτήρα σε πολλές χώρες στη Δυτική Ευρώπη, όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελβετία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Φινλανδία. Η αστυνομία κακοποίησε Ρομά και σε κάποιες περιπτώσεις παρέλειψε να τους προστατέψει από κακοποίηση στη Βουλγαρία, την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχική Δημοκρατία.

Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη δε σταματούν εδώ, ούτε έχουν να κάνουν μόνο με μέλη μειονοτήτων και μετανάστες. Η Βρετανία, για παράδειγμα, ήταν η μόνη χώρα στην Ευρώπη η οποία έστειλε ανηλίκους κάτω των 18 ετών σε καταστάσεις ένοπλων συγκρούσεων. Ακόμα η Διεθνής Αμνηστία διατηρεί τις ανησυχίες της για την υπερβολική χρήση βίας από τα σώματα ασφαλείας κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων. Περιστατικά αυτού του είδους αναφέρθηκαν στην Ισπανία, την Ιταλία και τη Σουηδία.

Οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη όπως καταγράφονται στην Ετήσια Έκθεση 2002 της Διεθνούς Αμνηστίας έχουν ως εξής: Εξακριβωμένες ή πιθανές εξωδικαστικές εκτελέσεις σημειώθηκαν σε 5 ευρωπαϊκές χώρες μέσα στο 2001. ’νθρωποι "εξαφανίστηκαν" ή παρέμειναν "εξαφανισμένοι" από προηγούμενα έτη σε 4 ευρωπαϊκές χώρες. Σε 34 ευρωπαϊκές χώρες, καταγγέλθηκε ότι άνθρωποι βασανίστηκαν ή υπέστησαν κακομεταχείριση, από δυνάμεις ασφαλείας, την αστυνομία ή άλλες κρατικές αρχές. Εξακριβωμένοι ή πιθανοί κρατούμενοι συνείδησης βρίσκονταν υπό κράτηση σε 11 ευρωπαϊκές χώρες. Σε 6 ευρωπαϊκές χώρες άνθρωποι συνελήφθησαν αυθαίρετα και κρατήθηκαν χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη. ’νθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο σε 6 ευρωπαϊκές χώρες, ενώ πραγματοποιήθηκαν εκτελέσεις σε τουλάχιστον 4 χώρες. Σε 9 χώρες της περιοχής, ένοπλες αντιπολιτευτικές ομάδες διέπραξαν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυθαίρετο και εκ προθέσεως φόνο αμάχων, βασανιστήρια και κράτηση ομήρων.

top

ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

Η κατάσταση για τα ανθρώπινα δικαιώματα παρέμεινε σοβαρή στις περισσότερες χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, καθώς σε μεγάλο βαθμό επικράτησε ατιμωρησία και τα θύματα και οι οικογένειές τους συνέχισαν να στερούνται την απονομή δικαιοσύνης.

Περισσότεροι από 460 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας. Από τους νεκρούς οι 79 ήταν παιδιά και τουλάχιστον 32 άτομα που επιλέχθηκαν ως στόχοι εκτέλεσης. Παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες σκότωσαν 187 Ισραηλινούς, μεταξύ των οποίων 154 αμάχους, περιλαμβανομένων τουλάχιστον 36 παιδιών. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι συνελήφθησαν, σε πολλές περιπτώσεις κρατήθηκαν χωρίς επαφή με τον έξω κόσμο, μερικές φορές για πολλές μέρες, και υποβλήθηκαν σύμφωνα με καταγγελίες σε βασανιστήρια ή κακομεταχείριση. Οι ισραηλινές αρχές κράτησαν σε αυστηρό αποκλεισμό παλαιστινιακές πόλεις και χωριά. Τουλάχιστον 350 κατοικίες παλαιστινίων καταστράφηκαν και 29 άνθρωποι πέθαναν λόγω των καθυστερήσεων που παρακώλυσαν την πρόσβασή τους *4*στα νοσοκομεία. Στην περιοχή δικαιοδοσίας της Παλαιστινιακής Αρχής συνελήφθησαν εκατοντάδες ύποπτοι ως "συνεργάτες" του Ισραήλ και δεκάδες υποτιθέμενα μέλη ένοπλων αντιπολιτευτικών ομάδων.

Στην Αλγερία εκατοντάδες άμαχοι, ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, σκοτώθηκαν από ένοπλες ομάδες που αυτοπροσδιορίζονται ως "ισλαμικές ομάδες". Στο Ιράκ συνελήφθησαν δεκάδες ύποπτοι ως αντίπαλοι της κυβέρνησης. Η θανατική ποινή εξακολούθησε να εφαρμόζεται εκτεταμένα, ενώ συστηματικοί ήταν οι βασανισμοί πολιτικών κρατουμένων. Στην Τυνησία, οι αρχές ενέτειναν την καταστολή σε βάρος των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποπειράθηκαν να περιστείλουν τις ειρηνικές τους δραστηριότητες. Τουλάχιστον 79 άνθρωποι εκτελέστηκαν στη Σαουδική Αραβία και περισσότεροι από 5.000 Ιρακινοί πρόσφυγες συνεχίζουν να ζουν ουσιαστικά φυλακισμένοι στο στρατόπεδο της Ράφα. Στο Λίβανο, εκατοντάδες άνθρωποι συνελήφθησαν και κρατήθηκαν για πολιτικούς λόγους, ενώ εκατοντάδες ύποπτοι ως μέλη της πολιτοφυλακής που το Ισραήλ υποστήριζε μέχρι πρότινος, του Στρατού του Νότιου Λιβάνου, συνέχισαν να δικάζονται με συνοπτικές διαδικασίες ενώπιον του στρατοδικείου.

Τουλάχιστον πέντε άνθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο στο Κουβέιτ, ενώ δύο άντρες και μία γυναίκα εκτελέστηκαν. Δεκάδες πολιτικοί κρατούμενοι απελευθερώθηκαν στη Λιβύη, αλλά εκατοντάδες άλλοι, μεταξύ των οποίων και κρατούμενοι συνείδησης, παρέμειναν στις φυλακές χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη. Στο Μαρόκο, παρά τη δεδηλωμένη δέσμευση των αρχών να αντιμετωπίσουν όλες τις προηγούμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η παράλειψή τους να προσαγάγουν στη δικαιοσύνη τους υπαιτίους αυτών των παραβιάσεων εξακολούθησε να προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Δικαστικές και νομοθετικές αλλαγές με πιθανό θετικό αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα ανακοινώθηκαν στο Ομάν, ενώ έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την προαγωγή και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπαχρέιν, περιλαμβανομένης της απελευθέρωσης πολιτικών κρατουμένων και της επιστροφής πολλών οι οποίοι είχαν εξοριστεί δια της βίας. Στην Ιορδανία, εκατοντάδες συνελήφθησαν για πολιτικούς λόγους, ενώ υπήρξαν καταγγελίες για βασανιστήρια και κακομεταχείριση κρατουμένων από μέλη των σωμάτων ασφαλείας.

Οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική όπως καταγράφονται στην Ετήσια Έκθεση 2002 της Διεθνούς Αμνηστίας έχουν ως εξής. Εξακριβωμένες ή πιθανές εξωδικαστικές εκτελέσεις σημειώθηκαν σε τουλάχιστον 3 χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής μέσα στο 2001. ’νθρωποι "εξαφανίστηκαν" ή παρέμειναν "εξαφανισμένοι" από προηγούμενα έτη σε 6 χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Σε 15 χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, καταγγέλθηκε ότι άνθρωποι βασανίστηκαν ή υπέστησαν κακομεταχείριση, από δυνάμεις ασφαλείας, την αστυνομία ή άλλες κρατικές αρχές. Εξακριβωμένοι ή πιθανοί κρατούμενοι συνείδησης βρίσκονταν υπό κράτηση σε 12 χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. ’νθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο σε 9 χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, ενώ πραγματοποιήθηκαν εκτελέσεις σε τουλάχιστον 7 χώρες. Σε 3 χώρες της περιοχής, ένοπλες αντιπολιτευτικές ομάδες διέπραξαν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυθαίρετο και εκ προθέσεως φόνο αμάχων, βασανιστήρια και κράτηση ομήρων.

top

ΕΛΛΑΔΑ

Υπήρξαν πολυάριθμες καταγγελίες για κακομεταχείριση κρατουμένων από αστυνομικούς. Αστυνομικοί πυροβόλησαν και σκότωσαν δύο άνδρες, έναν Ρομ και έναν Αλβανό υπήκοο, σε άσχετα μεταξύ τους περιστατικά. Συνέχισαν να υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με παραλείψεις προσαγωγής στη δικαιοσύνη αστυνομικών ευθυνόμενων για κακομεταχείριση και άλλες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, μετανάστες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα και αιτούντες άσυλο συνέχισαν να κρατούνται επί μήνες χωρίς κανένα δικαστικό όργανο να εξετάσει την κράτησή τους. Τον Ιούνιο θεσπίστηκε νόμος ο οποίος όριζε ως μέγιστο διάστημα κράτησης τους τρεις μήνες, όμως ορισμένοι κρατούμενοι παρέμειναν υπό κράτηση πέρα από αυτό το χρονικό όριο. Καθώς στη χώρα κατέφθαναν όλο και περισσότεροι ξένοι υπήκοοι χωρίς έγγραφα, υπήρξαν καταγγελίες ότι σε ορισμένους στερούσαν το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση ασύλου, ενώ συνέχισαν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τις συνθήκες κράτησής τους. Συνεχίστηκαν οι νομικές διαδικασίες εναντίον ανθρώπων επειδή άσκησαν τα δικαιώματά τους στην ελευθερία της έκφρασης και στη θρησκευτική ελευθερία. Οι αντιρρησίες συνείδησης συνέχισαν να υπόκεινται σε δικαστικές διώξεις.

top

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ

Η αποστολή της Διεθνούς Αμνηστίας είναι να αναλαμβάνει έρευνα και δράση επικεντρωμένη στην πρόληψη και τον τερματισμό σοβαρών παραβιάσεων των δικαιωμάτων στη σωματική και διανοητική ακεραιότητα, την ελευθερία της συνείδησης και της έκφρασης και την ελευθερία από διακρίσεις, στο πλαίσιο της δουλειάς της για την προώθηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η οργάνωση αντιτάσσεται στις παραβιάσεις που διαπράττονται από αντιπολιτευόμενες ομάδες, περιλαμβανομένης της σύλληψης ομήρων, του βασανισμού και φόνου κρατουμένων και άλλων εσκεμμένων και αυθαίρετων φόνων. Βοηθά τους αιτούντες άσυλο που κινδυνεύουν να επιστραφούν σε χώρα όπου θα διατρέχουν κίνδυνο να υποστούν παραβιάσεις βασικών και θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συνεργάζεται με άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), με τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) και με περιφερειακούς διακυβερνητικούς οργανισμούς. Διασφαλίζει τον έλεγχο των διεθνών σχέσεων σε θέματα στρατιωτικά, αστυνομικά και ασφαλείας. Οργανώνει προγράμματα ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα.

top

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ

Η Διεθνής Αμνηστία (ΔΑ) ιδρύθηκε το 1961 από τον Βρετανό δικηγόρο Πίτερ Μπένενσον. Σήμερα η οργάνωση έχει περισσότερα από ένα εκατομμύριο μέλη, συνδρομητές και τακτικούς δωρητές σε περισσότερες από 140 χώρες. Το νευραλγικό της κέντρο είναι η Διεθνής Γραμματεία στο Λονδίνο, με περισσότερα από 350 επαγγελματικά στελέχη και πάνω από 100 εθελοντές από περισσότερες από 50 χώρες του κόσμου.

Το κίνημα της Διεθνούς Αμνηστίας αποτελείται από περισσότερες από 7.800 ομάδες, τοπικές, νεανικές, εξειδικευμένες ή επαγγελματιών, σε περισσότερες από 100 χώρες και εδαφικές περιοχές. Υπάρχουν οργανωμένα εθνικά τμήματα σε 56 χώρες και συντονιστικές δομές σε προγενέστερο στάδιο σε άλλες 24 χώρες και εδαφικές περιοχές ανά τον κόσμο.

Η Διεθνής Αμνηστία είναι ένα δημοκρατικό κίνημα που αυτοδιοικείται από εννεαμελή Διεθνή Εκτελεστική Επιτροπή (ΔΕΕ), τα μέλη της οποίας εκλέγονται κάθε δύο χρόνια από τη Διεθνή Γενική Συνέλευση στην οποία εκπροσωπούνται τα τμήματα.

top

Σχετικά links:

Amnesty International - On Line
Amnesty International Report 2002
Stop Torture Campaign
Διεθνής Αμνηστία - Ελληνικό Τμήμα

Βασίλης Καραλάζος