LATERALUS TOOL Discectional / Volcano 6/6/2001

Μετά τον τετραγωνισμό του κύκλου (perfect circle) επιτέλους the perfect TOOL. Μια πενταετή αναμονή που δεν έβγαλε ποτέ τους TOOL από την επικαιρότητα. Αλλά δημιούργησε έναν δίσκο που θα μείνει στην αιωνιότητα. Ο δίσκος ορόσημο για την μουσικοποικιλότητα, τον τέλειο αλγόριθμο για την ερμηνεία του σύγχρονου ροκ, και το τέλειο εργαλείο (TOOL) για να φτιάξεις φιλοτεχνήματα. Ποτέ άλλοτε η υπερβολή δεν φάνταζε μικρή όσο στο να προσεγγίσεις το μουσικό έπος του LATERALUS. Lateralus uber άλλους. Ο Maynard James Keenan σμιλεύει ήχους.

Η προσέγγιση έρχεται από το τρομερό γραφιστικό, καλλιτεχνικό και ξεχωριστό σχεδιασμό κάθε σημείου του δίσκου. Από το πλαστικό μαύρο διάφανο σαν καμένο κάλυμμα, όπου μόνο εκεί θα συναντήσεις τα credits του δίσκου, τίτλους κλπ, μέχρι τον εντυπωσιακό σχεδιασμό στο cd διάφανο θηκάριο, το ένθετο με τις αλλεπάλληλες στρώσεις σαν τυπογραφικό φιλμ, έως το σχέδιο επάνω στο ίδιο το cd. Λιτός περφεξιονισμός.

Και αρχίζει η μουσική. 78.50 λεπτά, γεμάτα μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο. Από τα 2 μονόλεπτα εισαγωγικά των eon blue apocalypse και του φευγάτου αέρινου mantra μέχρι τις πολύλεπτες υπόλοιπες επικές συνθέσεις. Πλανάστε αν νομίζετε ότι οι TOOL κάνουν θόρυβο σε αυτόν τον δίσκο. Ομιλούμε για πλούσιες συνθέσεις, με καταπληκτικά παιξίματα στην κιθάρα, καταιγιστικά όπου χρειάζεται και εκεί που δεν το περιμένεις drums, αλλά κυρίως έναν πλούτο ενορχηστρώσεων που κατευθύνουν τον ρυθμό και τη μελωδία, περνώντας άλλοτε από την οργή και άλλοτε από την απόλυτη ωριμότητα. Συνδετήρες και μουσικοί σφικτήρες ορθώνουν το οικοδόμημα του Lateralus ως τον ανασκολοπισμό της κάθε τυπικής αρχιτεκτονικής, μακριά από κλισέ, κάνοντας κάθε κομμάτι κάτι το απόλυτα ξεχωριστό. Και όμως τα δομικά υλικά είναι μόνο νότες και έμπνευση.

Είναι αδιανόητο να σταθείς ξεχωριστά σε όποιο κομμάτι και αν προσωπικά σε γοητεύει. Είναι προσβολή για κάθε άλλο. Βέβαια με το ξεκίνημα του οκτάλεπτου the crudge μπαίνεις αμέσως στο νόημα. Θαυμάσια τοπία σε απομονωμένα μέρη που εκτινάσσονται από υπερηχητικές χαμηλές πτήσεις. Τα τύμπανα πραγματικά είναι ασύλληπτα και η φωνή άψογη. Στο the patient όλα κυλούν σε όμορφη κοίτη με ένα μελαγχολικό ύφος, με μια διακριτική κιθαριστική συνοδεία και στο 2.19 όλα αλλάζουν. Όχι δεν ξυπνάει ο άλλος μας εαυτός, είναι η μετουσίωση του ενός και μοναδικού. Ποτέ άλλοτε το ένα δεν ήταν τόσο πολυσήμαντο. Σε όλα τους τα κομμάτια οι TOOL δεν κάνουν απλώς μεταστροφές, δεν ξαφνιάζουν απλώς σε κάθε νότα και στροφή, δεν δίνουν ελπίδα και χώρο στο ανέλπιδο, δεν κτίζουν σαν ένα σύγχρονο brazil, αλλά κατορθώνουν και ενώνουν το πολυεπίπεδο, κατορθώνουν να φέρουν αναρίθμητα διαφορετικά επίπεδα σε κοινές διαστάσεις, σε αντιληπτή μορφή ως σύνολο από τον ακροατή. Αυτό είναι το θαύμα, η δημιουργία ενός μουσικού πύργου βαβέλ που δεν αντιστέκεται στον δημιουργό, αλλά τον καλωσορίζει, καθώς η έμπνευση και η σπουδή είναι αυτό που μεγαλουργεί και όχι η αναίδεια του κάνω απλώς κάτι το διαφορετικό.

Και στο καταπληκτικό schism, το σχίσμα είναι το σημείο που όλα χωράνε και ενώνονται και όχι κάτι το διχαστικό και αλαζονικό. Πετακτό κιθαριστικό παίξιμο, σε έναν μπρος πίσω ρυθμικό περίπατο με ασύλληπτες διακοπές, χωρίς φόβο και με πάθος. Και στο schism αλλά κυρίως και στο μετέπειτα disposition έχεις μπροστά σου το προβλέψιμο, σε έχουν προειδοποιήσει για το ξέσπασμα αλλά ως κυβερνητική διάψευση δεν έρχεται ποτέ. Σε κρατά όμως στην τσίτα, στο περίμενε να δεις τι έχει να γίνει, και ενώ η αδρεναλίνη ανεβαίνει έρχεται η κάθαρση χωρίς να έρθει η φυγή. Κάποιοι το λένε αυτό απλώς σεξουαλική διέγερση, άλλοι χαμηλή πτήση, άλλοι short trip, etc.

Tο μοιρολόι στη συνέχεια του Parabol καταλήγει στο άπαικτο Parabola. Ένα "a" διακρίνει τα 2 κομμάτια, αλλά αντί για στερητικό είναι προσθετικό, είναι ελιξήριο, με ένα σόλο από αυτά που νόμιζες ότι ίσως δεν έχει νόημα να γίνονται καθώς τα θεωρούσες παλιομοδίτικα, αλλά υπέπεσες εντός της πλάνης. Τυμπανιστικό σόλο για ξεκίνημα του ticks and leeches, και στο λεπτό ακόμη κιθάρα και φωνή εκτροχιάζουν τα πάντα μακριά από τις ρελαντί ράγες. Πιθανόν το πιο μεταλλικό επίστρωμα του δίσκου. Μπα και αυτό πλάνη, που αυτοκαταργείται με το χαμηλότονο 4 λεπτο ύφος μυστικής απαγγελίας για να καταλήξει σε νέο προσχεδιασμένο πια εκτροχιασμό. Παρόμοιο και πιο σπουδαίο το ομώνυμο lateralus.

Μετά λοιπόν από το πανέμορφο ήσυχο μελωδικό desposition ακολουθεί η τριπλέτα των reflection, triad, faiip de oiad. Το ενδεκάλεπτο reflection αποτελεί ίσως το κορυφαίο κομμάτι, ενδεδυμένο με ανατολίτικα στοιχεία, με ψυχεδελική διάθεση, αιθέρια (ναι όντως του ιδίου) φωνητικά. Αρχίζει και δυναμώνει μετά τα 7λεπτά χωρίς να εγκαταλείψει την αρχική του ρότα, απλά κάνει στην άκρη τον πληρωμένο skipper για να χαρείς λίγο τη μαγεία της διαδρομής μέχρι να εισέλθεις στον υπήνεμο λιμένα. Πιο κοφτό το triad, δυναμικό καθ´ ολοκληρία, χωρίς πολλές ανάπαυλες, καθηλωτικό τέμπο, με περίεργα εμβόλιμα ηχητικά εφέ (κιθαριστικά κυρίως). Ο ρυθμός δεν κόβει πουθενά, απλώς που και που γίνεται εντονότερος. Κάποιο κόλπο γίνεται εκεί στην αρίθμηση ανάμεσα στα tracks 12, 13. Μόλις πας να τρέξεις να δεις αν στο κενό έχει τίποτε τα κομμάτια ενώνονται (εκτός αν έχει τίποτε το cd μου). Σημασία έχει ότι το τελείωμα με το faiip de oiad (ου γαρ οίδασι τι) είναι άκρως αποικοδομητικό. Η αναδόμηση πριν ενεργοποιηθεί το repeat. Λίγο αγχωτικό ίσως.

Σημασία δεν έχει φίλες και φίλοι τα επίθετα προσδιορισμού ενός έστω και μη φανατικού fan των TOOL, αλλά το γεγονός ότι αν τα οικονομικά σας επιτρέπουν να αγοράσετε έστω και έναν δίσκο αυτή την περίοδο, καλά είναι να πάρετε τους TOOL, και ίσως κάποτε να καταλήξετε σε εργαλειοθήκη με τον απλοϊκό ενθουσιασμό, σαν να είστε ο παιδικός φίλος, ο Μπομπ ο Μάστορας.

Κυριάκος Σκορδάς