ΚΟΛΑΣΗ ΣΤΙΣ ΦΑΒΕΛΕΣ ΤΟΥ ΡΙΟ ΝΤΕ ΤΖΑΝΕΪΡΟ 29/10/2003

Και ενώ προσπαθούσα να συγκεντρωθώ για να με πάρει ο ύπνος, ντριιιν, το τηλέφωνο. Άρχισα τα μπινελίκια αλλά τίποτα δεν το προκαλούσε να σταματήσει. Σηκώθηκα λοιπόν με κάτι νεύρα μέχρι εκεί και με ταχύ βήμα κατευθύνθηκα στη συσκευή. "Ναι" έπιασα τον εαυτό μου να αποκρίνεται στο κενό, μια και από την άλλη άκρη ούτε φωνή ούτε ακρόαση. "Ναι" επανέλαβα, αλλά πάλι τίποτα. Άρχισα πάλι τα μπινελίκια (στο πιο ευγενικό αυτή τη φορά, μια και γενικώς είμαι ευγενική με τους ανθρώπους έστω και με τους ανθρώπους-τούβλα εν προκειμένω) οπότε και άκουσα το αμίμητο "Έχω παραγγείλει εδώ και μιάμιση ώρα μια πίτσα αλλά δεν έχει έρθει ακόμα…(κάτι είπε εδώ αλλά επειδή είμαι μία σεμνή και ευγενική νέα, αποφάσισα ότι δεν χωράνε τέτοια αιρετικά λόγια σε τούτη την καθόλα αξιόλογη σελίδα)…τι να κάνω;" Ντόινγκ!!!!!! Τιμή και δόξα στον σύντροφο Λένιν ήθελα να φωνάξω, έτσι για να συνεχίσουμε τα κουφά βραδυάτικα, αλλά συγκρατήθηκα. "Τι να σας πω, μήπως αν παίρνατε τηλέφωνο την ίδια την πιτσαρία, είχατε περισσότερη τύχη" ανταπάντησα οπότε και κλείσαμε το τηλέφωνο με ιδιαίτερες αβροφροσύνες. Τι σου είναι ο κόσμος, ρε παιδάκι μου;

Και μετά από αυτήν την εμπειρία, που ήθελα οπωσδήποτε να μοιραστώ λέω να σταματήσω να λέω βλακείες και να αρχίσω να συγκεντρώνομαι για την δόμηση (!!!??) της κριτικής για το βιβλίο " Κόλαση στις φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο " ( Εκδόσεις: Μεταίχμιο, 2003 ).

Καταρχήν αυτό το βιβλίο το είχα σταμπάρει με το που κυκλοφόρησε στα βιβλιοπωλεία, μια και γενικώς ό,τι καταπιάνεται με τη φτώχεια στον τρίτο κόσμο και με την περιγραφή των κοινωνιών αυτών που διέπονται από τεράστιες αντιθέσεις, με ενθουσιάζουν. Κυρίως βέβαια, ο ενθουσιασμός αυτός δεν έχει να κάνει με ευχάριστα συναισθήματα, αλλά με μία επιθυμία γνώσης εκ των έσω (δεν νομίζω ότι είναι είναι η σωστή έκφραση παρόλα αυτά ταιριάζει στο είδος της πληροφόρησης που θέλω να έχω, στο ότι δηλαδή θέλω να διαβάζω περιγραφές ντόπιων και όχι δυτικών), για το τι συμβαίνει εκεί. Η συγγραφέας, Πατρίσια Μέλο , Βραζιλιάνα η ίδια, ξέρει καλά τι εστί φαβέλα στο Ρίο, μια και από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου φαίνεται το μέγεθος της πληροφόρησής της σε θέματα, όπως τα ναρκωτικά και τα όπλα που διακινούνται σε αυτές τις γειτονιές. Βάζοντας ως πρωταγωνιστή έναν εντεκάχρονο πιτσιρικά, τον Ρεΐζίνιου, η Μέλο με ιδαίτερο κοφτό και ταχύ λόγο προσπαθεί να μας παρουσιάσει τις σκέψεις ενός παιδιού που είναι καταδικασμένο σε μία ζωή χωρίς μέλλον, σε ένα περιβάλλον μίζερο και καταθλιπτικό, όπου η μόνη διέξοδος είναι είτε η συμμετοχή στις γκανγκστερικές συμμορίες είτε ο εθισμός στο κρακ. Ο ίδιος έχοντας περάσει από την τελευταία κατάσταση, περιπλανώμενος στους δρόμους και ζώντας από μικροκλοπές, προσπαθεί να αλλάξει κάπως τη ζωή του, μέσα στα πλαίσια βέβαια των ελάχιστων ευκαιριών που του παρουσιάζονται. Και η μοναδική βέβαια ευκαιρία είναι ουσιαστικά η ανάληψη της εξουσίας της συμμορίας εκείνης που κυβερνάει τη φαβέλα. Όταν ο Ρεΐζίνιου γίνεται εν τέλει "βασιλιάς" στη φαβέλα του, ξεκινάει η αντίστροφη μέτρηση για τη ζωή του, μια και τέτοιες θέσεις είναι επίφοβες καθώς έχουν να αντιμετωπίσουν τις έριδες και τις προδοσίες μέσα στην ίδια τη συμμορία, όπως επίσης και τις αντιπαλότητες που δημιουργούνται μεταξύ αυτής και άλλων συμμοριών. Η συγγραφέας, προσπαθεί και καταφέρνει βεβαίως να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα έντονο μυθιστόρημα χωρίς μελοδραματισμούς και έντονες συναισθηματικές φορτίσεις, αν και σίγουρα οι διάφορες περιγραφές που έχουν να κάνουν με την βασανισμένη μάνα η οποία δέρνει αλύπητα τον γιο της προκειμένου να εκτονωθεί από τη δουλεία που της "προσφέρει" η εργασία της, με τη χαζή την αδελφή, η οποία δεν τεμπελιάζει όλη μέρα μπροστά από τις σαπουνόπερες της τηλεόρασης και μένει με το παραμικρό έγκυος, επηρεάζουν αρκετά τον αναγνώστη.

Το βιβλίο εν γένει είναι αρκετά καλό και ομολογουμένως διαβάζεται μονορούφι. Το κατά πόσον θα αρέσει έγκειται στο κατά πόσον ο αναγνώστης είναι διατεθειμένος να γνωρίσει μια τόσο σκληρή κοινωνία όπως είναι αυτή που επικρατεί στις φτωχογειτονιές της Λατινικής Αμερικής.

Δέσποινα Καβουσανάκη