SAINT STRANGER CARLA TORGERSON Glitterhouse / Hitch Hyke 1/11/2004

Οι Walkabouts αποτελούν το συγκρότημα με το οποίο ενηλικιώθηκα (αν και για πολλούς μου φίλους η επιλογή μου αυτή ήταν σαν να με πήγαινε αμέσως από την εφηβική ηλικία στη μέση…). Όταν τους γνώρισα το 1994 με το New West Motel πολλά πράγματα άλλαξαν στη μουσική ζωή μου. Βέβαια, το συγκρότημα είχε ήδη τότε εφτάχρονη δισκογραφική παρουσία, την οποία –αλλά και τη μετέπειτα- έμελλε τα επόμενα χρόνια να τη… ρουφήξω από το πρώτο ως το τελευταίο λεπτό. Θεωρώ μάλιστα, με όση αντικειμενικότητα μπορώ να έχω, ότι το προαναφερθέν άλμπουμ, το Devil’s Road και το Life Full Of Holes του ηγετικού διδύμου τους Chris & Carla πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε κάθε αφιέρωμα που αναφέρεται στους καλύτερους δίσκους των 90’s.

Το συγκρότημα από το Seattle ολοκλήρωσε έναν μεγάλο κύκλο στην καριέρα του το 1997 με τη δεύτερη και τελευταία κυκλοφορία του στη Virgin και την επιστροφή του στη γερμανική Glitterhouse. Από εκεί και ύστερα, άρχισε να ψάχνεται ηχητικά. Έχοντας φτάσει ουσιαστικά στο pick της καλλιτεχνικής του δημιουργίας, το μόνο που είχαν να κάνουν οι μουσικοί του για να παραμείνουν ζωντανοί ήταν να πειραματιστούν με τον ήχο τους, να μπούνε και σε μουσικά μονοπάτια τα οποία δεν είχαν ποτέ ως τότε εξερευνήσει. Παράλληλα, άρχισαν να κοιτάνε και έξω από το συγκρότημα, ξεκινώντας σόλο καριέρες (με μπροστάρη τον Chris Eckman) και δημιουργώντας κάποια side projects (Transmissionary Six, i, Höst). Το αποτέλεσμα ήταν άλλοτε εξαιρετικό, όπως στη δουλειά i και άλλοτε καταστροφικό, όπως στο Slow Days With Nina.

Και ενώ όλα τα μέλη του γκρουπ ασχολούνταν και με κάτι άλλο αυτά τα τελευταία εφτά χρόνια, το ερώτημα που «βασάνιζε» τους απανταχού fans των Walkabouts ήταν πότε και η Carla Torgerson, η περίφημη τραγουδίστριά τους, θα έβγαινε από το… καβούκι της. Μια Carla που η μοναδική της ουσιαστική εκτός συγκροτήματος δράση ήταν η προ ετών συνεργασία της με τον Stuart Staples των Tindersticks στο κομμάτι Traveling Light. Υπήρξε λοιπόν, ένας άνθρωπος και μια μπάντα που σιγά σιγά της άνοιξαν το δρόμο για να ασχοληθεί και με άλλα πράγματα πέρα από τους Walkabouts: ο Άκης Μπογιατζής με τους Sigmatropic.

Η Carla ήταν αυτή που βοήθησε τον Μπογιατζή στη μεταφορά στην αγγλική γλώσσα των Χαϊκού του Σεφέρη για τη δημιουργία του περσινού Sixteen Haiku and Other Stories. Παράλληλα, όμως, συνεργάστηκε και μουσικά μαζί του, βγήκε στο δρόμο για συναυλίες με το αθηναϊκό συγκρότημα και φάνηκε ότι οι αύρες του ταίριαξαν! Το αποτέλεσμα ήταν η Carla να ζητήσει από τον Μπογιατζή να γράψει τραγούδια και να κάνει την παραγωγή του πρώτου προσωπικού της άλμπουμ. Το πλήρωμα του χρόνου είχε έρθει, ο κατάλληλος συνεργάτης είχε βρεθεί.

Και έτσι εγένετο Saint Stranger. Ένα άλμπουμ που ουσιαστικά επιβεβαιώνει αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια με τα μέλη των Walkabouts. Πειραματίζονται και ψάχνονται μουσικά για να μείνουν ζωντανοί και να μην καταντήσουν καρικατούρα του εαυτού τους. Θα περιμένατε ποτέ την Carla να τραγουδάει εννιάλεπτο ανατολίτικο gothic κομμάτι στη γερμανική γλώσσα; Εγώ ποτέ!

Όμως, αυτό ακριβώς φαίνεται να είναι το στοίχημα που βάζει η Carla: να παρουσιάσει μια εικόνα που δεν θα μας παραπέμπει στις προηγούμενες δουλειές της και επιπλέον, να πετύχει από τους συνεργάτες της να της δώσουν αυτό ακριβώς που αυτή έχει στο μυαλό της. Γιατί η Carla ουσιαστικά δεν συμμετέχει δραστικά στη δημιουργία του άλμπουμ, αλλά λειτουργεί σαν ένα είδος εντολοδόχου. Δεν γράφει στίχους, αλλά δίνει τις ιδέες στο φίλο της Michael Willet για να τους γράψει. Δεν γράφει τη μουσική, αλλά κατευθύνει τον Μπογιατζή στην αρχή και τους άλλους συνεργάτες στη συνέχεια για το πού θέλει να κινείται. Δεν κάνει την παραγωγή, αλλά στέκεται δίπλα στον έλληνα μουσικό για να δώσει το στίγμα της. Η Carla δεν βγαίνει στην πρώτη γραμμή για να δώσει στον κόσμο το δικό της προσωπικό μουσικό προϊόν, να γράψει δηλαδή η ίδια μουσική, στίχους και να αναλάβει την παραγωγή, όπως κάνει ο άλλοτε σύντροφός της Chris Eckman. Δειλία, θα πείτε. Ίσως. Με τον τρόπο όμως αυτό, καταφέρνει στο έπακρο να δικαιολογεί το ότι ο δίσκος φέρει μόνο το όνομά της. Ειδάλλως, θα έπρεπε να μιλούσαμε για δίσκο με όνομα Carla Torgerson & Sigmatropic, ή Carla sings the songs of Michael H. Willet.

Το Saint Stranger χωρίζεται σε δύο σαφώς διακρινόμενα μέρη. Το πρώτο διέπεται από τις μουσικές του Άκη Μπογιατζή, περιλαμβάνει τα πρώτα πέντε κομμάτια και είναι το πιο ρυθμικό και «ξένο» σε αυτά που έχουμε συνηθίσει να ακούμε την Carla. Το δεύτερο μέρος χαρακτηρίζεται από τις χαμηλών τόνων στιγμές, τα ορχηστρικά πειραματικά tracks, τις δύο διασκευές και την πιο μελαγχολική διάθεση. Τα τέσσερα από τα πέντε κομμάτια του Μπογιατζή, παρόλο που δεν φτάνουν στα αριστουργηματικά επίπεδα της μουσικής των Χαϊκού, κάνουν ένα ωραίο, ουσιαστικά ποπ, άνοιγμα στο δίσκο. Η Carla μοιάζει να τα τραγουδάει με πολύ μεράκι και κέφι και εμείς απολαμβάνουμε το αποτέλεσμα, ειδικά στο Today Is Tomorrow, Another Day. Το πέμπτο κομμάτι του Μπογιατζή, το Dreh Es Um, αυτοακυρώνει τη φιλοδοξία τη δική του και της Carla, να ακουστεί αυτή όσο διαφορετικά δεν έχει ακουστεί στην καριέρα της. Η μίξη της ανατολίτικης μελωδίας με τον ήχο μιας από το παρελθόν του ελληνικού ροκ ηλεκτρικής κιθάρας, καθώς και του γερμανικού στίχου με το επαναλαμβανόμενο για πολύ ώρα τέμπο της μουσικής στο δεύτερο μισό του κομματιού κάνουν την Carla να μοιάζει ότι διασκευάζει Rammstein και όχι ότι τραγουδάει κάτι δικό της…

Στο δεύτερο μέρος, ο δίσκος παίρνει άλλη τροπή. Γίνεται πιο μελαγχολικός, πιο πειραματικός στους ήχους, στην τεχνοτροπία των τραγουδιών και στο ύφος. Η Carla άλλοτε απαγγέλλει, άλλοτε ψιθυρίζει ενώ οι μοναδικές στιγμές που τραγουδά κανονικά είναι στις δύο διασκευές και στο Where Your Front Door Is που κλείνει «κρυφά» το άλμπουμ. Εδώ τα κομμάτια είναι ένα κι ένα: το The Forever Last Thing σαν flip side των Χαϊκού του Μπογιατζή, τα Temperature Dream Thinking Bed και Temperature Dream Thinking Bed Revisited (τα διαφοροποιεί η κιθάρα του Πάνου Σκούρτη) με τον ιδιαίτερο μελωδικό ρυθμό τους και το Rend με τον ωραίο ηλεκτρονικό πειραματισμό του. Μεγάλο πλεονέκτημα του δίσκου είναι οι διασκευές του. Η Carla επιλέγει δύο εξαιρετικά κομμάτια, το Through December της Laura Veirs (από τα ομορφότερα κομμάτια της) από τις αρχές της παρούσας δεκαετίας, δείχνοντάς μας τι ακούει στις μέρες μας και το Guardian Angels του Tom Rapp των Pearls Before Swine από τα 70’s για να μας δείξει ίσως με τι ενηλικιώθηκε… Η Carla επιλέγει και οι συνεργάτες διασκευάζουν άψογα. Το άλμπουμ κλείνει με το μικρό και κρυφό track Where Your Front Door Is, το οποίο αποτελεί και το μοναδικό κομμάτι που ανήκει εξ ολοκλήρου στην Carla. Αυτό το δείγμα τραγουδιού μας μεταφέρει άμεσα στις καλύτερες στιγμές των Walkabouts και των Chris & Carla. Τόσο καλό, αλλά τόσο όμοιο με αυτές… Λέτε γι αυτό η Carla να απέφυγε να συμπεριλάβει δικά της κομμάτια στο δίσκο;

Το Saint Stranger είναι μια πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια της Carla Torgerson στη μοναχική πορεία που αποφάσισε να ξεκινήσει, έστω κι αν δεν έχει αφήσει τις άλλες τις ασχολίες. Το άλμπουμ της φιλοδοξεί να πιάσει και νέους ακροατές, πέρα από εμένα, εσένα που την έχουμε αγαπήσει μέσω των Walkabouts. Δεν ξέρω πόσο εφικτό είναι αυτό, γεγονός όμως είναι πως η Carla δεν έμεινε στο γνωστό μουσικό της μοτίβο. Κάτι που αποδεικνύει πως παρά τα χρονάκια της έχει το μεράκι να ψαχτεί, να πειραματιστεί και να συνεργαστεί με μουσικούς από μια χώρα που ουσιαστικά δεν υπάρχει στον χάρτη του παγκόσμιου σύγχρονου κόσμου! Το ακούνε αυτό μερικοί μερικοί;

Κώστας Παπασπυρόπουλος