H ΘΑΛΑΣΣΑ ΜΕΣΑ ΜΟΥ Αλεχάντρο Αμενάμπαρ 21/1/2005

Μετά από ένα ολοήμερο διάβασμα για κάτι αγωγούς που μπαίνουν σε μαγνητικά πεδία και γίνονται λουλούδια (λέω τώρα εγώ) είπα να κάνω κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον ώστε να κλείσει καλά η μέρα μου. Εδώ και κάμποση ώρα λοιπόν προσπαθώ να αποφασίσω ποια ταινία από την πολύ πρόσφατη σοδειά των κινηματογραφικών αιθουσών, να σχολιάσω. Το Η θάλασσα μέσα μου, το Πλαγίως ή το Νόημα της ζωής και πώς να το χάσετε. Επειδή και οι τρεις ήταν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες, κατέληξα ότι το μόνο κριτήριο στο οποίο μπορούσα να βασιστώ για να επιλέξω την τυχερή είναι η χρονική σειρά προβολής τους, που με άλλα λόγια σημαίνει Η θάλασσα μέσα μου.

Την Κυριακή πριν από τα Χριστούγεννα λοιπόν, και ενώ όλοι ακολουθούσαν τις επιταγές του συστήματος κάνοντας τους χαρούμενους καταναλωτές, κάποιοι είχαν μαζευτεί σε μία κινηματογραφική αίθουσα για να δουν σε πρώτη προβολή το Η θάλασσα μέσα μου (Mar Adentro, Ισπανία 2004) του Αλεχάντρο Αμενάμπαρ. Μία ταινία που δεν είχε περάσει καθόλου μα καθόλου απαρατήρητη στα διάφορα φεστιβάλ που προβλήθηκε (βλ. Βενετία) κυρίως βέβαια για την εξαιρετική το δίχως άλλο ερμηνεία του πρωταγωνιστή Χαβιέ Μπαρντέμ.

Η ταινία πραγματεύεται το θέμα ενός τετραπληγικού του Ραμόν Σαμπέρδο ο οποίος μετά από εικοσικάτι χρόνια στο κρεβάτι διαπιστώνει ότι το μόνο που θέλει πραγματικά από τη ζωή του είναι ο θάνατος. Και μια και δεν μπορεί να αυτοκτονήσει, ζητάει από τους αρμόδιους φορείς να του επιτραπεί να του γίνει ευθανασία, γεγονός που αποτελεί ουσιαστικά το παράλληλο αλλά πιο ουσιαστικό, για μένα κομμάτι της ταινίας. Γιατί, πραγματικά, αν κάποιος αντιμετώπιζε ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα υγείας και δεν άντεχε άλλο να ζει, αλλά κανείς από το στενό του περιβάλλον δεν μπορούσε ούτε να συναινέσει πόσο μάλλον να επωμιστεί την ευθύνη του φόνου, ποιος θα έπρεπε να πάρει την απόφαση παρά μόνο το κράτος; Για την εκκλησία (γίνεται λόγος και στην ταινία για το ρόλο της), που έχει πάρει εργολαβία τα θέματα της γέννησης και του θανάτου στη ζωή μας, ούτε λόγος να γίνεται. Αυτοί θέλουν να ζήσουν όλοι οι μέχρι τώρα ζωντανοί καθώς και να γεννηθούν όλοι οι εν δυνάμει ζωντανοί μόνο και μόνο για το «θαύμα της ζωής». Αλλά αν ένας από αυτούς μπορεί να θέσει έστω και ένα σωστό επιχείρημα για να στηρίξει αυτόν τον χαρακτηρισμό, εγώ να πάω να γίνω καλόγρια με το μουστάκι κάγκελο!! Αλλά ας ξαναγυρίσω στην ταινία γιατί φόρτωσα πάλι βραδιάτικα.

Ο Αμενάμπαρ καταφέρνει και μετατρέπει μία υπερβολικά τραγική ιστορία σε ένα απλό οικογενειακό δράμα, στο οποίο οι πρωταγωνιστές προσπαθούν να συμπεριφερθούν όσο πιο φυσιολογικά γίνεται. Και αυτό νομίζω είναι το μυστικό της καθολικής αποδοχής της. Γιατί ποιος αντέχει να δει μία ιστορία τύπου Ο Τζώνυ πήρε το όπλο του; Ο σκηνοθέτης λοιπόν, σκοπό έχει να περάσει ένα οικουμενικό μήνυμα για την αξία της ζωής και τέτοια φιλοσοφικά, μέσα από μία ιστορία που δεν καταντά δύσπεπτη για το κοινό. Το δράμα σκηνοθετείται με αρκετές δόσεις χιούμορ, πλαισιωμένο παράλληλα από εικόνες ιδιαίτερης ομορφιάς. Βεβαίως έχει και τα απαραίτητα ξεσπάσματα μελοδραματισμού όπου ο κόμπος στο λαιμό πονάει και το δάκρυ τρέμει για ώρα στο μάτι πριν κυλήσει. Αλλά μήπως δεν είναι από μόνη της λυπητερή η ιστορία; Δείτε την και θα καταλάβετε τι εννοώ

Δέσποινα Καβουσανάκη