ΡΕΚΒΙΕΜ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΠΡΑΟΥΝ 14/2/2005

Πραγματικά. Το καλύτερο που είχε να κάνει κανείς το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε ήταν να κάτσει στο σπίτι με κάμποσα καλά βιβλία, μερικές καλές ταινίες, ένα μπουκάλι κρασί και ένα καλό φίλο (ή φίλη, δεν με νοιάζει). Γιατί έξω το κρύο ήταν τόσο τσουχτερό που ακόμα και στο περίπτερο να ήθελες να κατέβεις, θα έπρεπε να το σκεφτείς τουλάχιστον μία ώρα πριν ώστε να αρχίσεις να ντύνεσαι! Και το κακό είναι ότι αυτή η #$%@^%&@ κακοκαιρία θα συνεχιστεί για τουλάχιστον ένα διήμερο ακόμα. Γαμώτο!

Τέλος πάντων. Για να αρχίσω να μπαίνω στο θέμα σιγά σιγά, σήμερα σας επιφυλάσσω μία έκπληξη. Δεν πρόκειται να σχολιάσω ταινία αλλά βιβλίο. Ναι ναι. Έπειτα από πάρα πολύ καιρό, κατά τον οποίο διάβασα κάτι κτηνώδη έργα του Ντοστογιέβσκι, κάτι μαλακίες «φεμινιστικές» και κάτι κινηματογραφικά ντοκουμέντα, επέστρεψα στα γνώριμά μου λημέρια και συγκεκριμένα στο καλό αστυνομικό. Μόλις προχθές τελείωσα το Ρέκβιεμ για τον Μπράουν, το πρώτο βιβλίο του Τζέιμς Ελρόυ, μεταφρασμένο όμως για πρώτη φορά στα ελληνικά από τον Γιώργο-Ίκαρο Μπαμπασάκη (εξαιρετική μετάφραση και πολύ καλό και το επίμετρο που έχει γράψει στο τέλος του βιβλίου) για λογαριασμό των εκδόσεων Μεταίχμιο (2003). Του 1981 βιβλίο, όμως τόσο μα τόσο σύγχρονο λογοτεχνικά.

Καταρχήν, το βιβλίο πραγματεύεται την αποστολή που αναλαμβάνει ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Φριτς Μπράουν (δεν είναι η πρώτη φορά που ερωτεύομαι ήρωα του Ελρόυ, Μου είχε ξανασυμβεί με τον φοβερό και τρομερό πρωταγωνιστή της Μαύρης Ντάλιας. Ουφ! Εμπειρίες και αυτές!) το καλοκαίρι του 1980. Ο τύπος, για λογαριασμό του οποίου δουλεύει ο Μπράουν, είναι ένας φρικαλεός ρατσιστής ονόματι Παιδοβούβαλος Μπέικερ (δεν νομίζω να αμφισβητήσει κανείς το cult του ονόματος) ο οποίος ουσιαστικά ζητάει από τον Μπράουν (άλλη cult φιγούρα από εκεί, λάτρης της κλασικής μουσικής, πρώην αλκοολικός και πρώην μπάτσος) να βρει πληροφορίες για τον προστάτη της αδερφής του. Προκειμένου να φέρει σε πέρας την αποστολή του, ο Μπράουν μπλέκεται σε μία ιστορία που τον σημαδεύει για πάντα. Όπως άλλωστε λέει ο ίδιος όταν όλα έχουν πλέον τελειώσει, …τίποτε από όσα έγιναν πριν ή από όσα θα γίνουν μετά δεν μπορεί να αγγίξει εκείνο το καλοκαίρι, τότε που ήμουν μέρος της τρελής, τραγικής μουσικής που συνέθετε η ζωή τόσων ανθρώπων. Εκείνο το καλοκαίρι ήταν το δικό μου κονσέρτο για ορχήστρα – κάθε όργανο της ορχήστρας να έχει τη δική του ισάξια και όμως απολύτως διακριτή φωνή…

Μετά από αυτό το απόσπασμα (το οποίο υπάρχει και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) δεν νομίζω ότι κανείς που ενδιαφέρεται για αυτού του είδους τη λογοτεχνία μπορεί να μείνει ασυγκίνητος.

Ο Ελρόυ έχει υπογράψει το πρώτο του αριστούργημα και όλοι εμείς οι αναγνώστες προσπαθούμε να καταλάβουμε τι δεν πήγε καλά και δεν μπορούμε και εμείς από παθητικοί να γίνουμε ενεργητικά δημιουργικοί δηλαδή να γράψουμε με το ίδιο ταλέντο (και μη με πει κανείς ψώνιο γιατί α). Ίσως η θητεία του στον υπόκοσμο, στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ, καθώς και η συναισθηματική του καταρράκωση όταν ήταν παιδί εξαιτίας της απώλειας από στραγγαλισμό της μητέρας του να συνετέλεσαν στο να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες της εποχής (να με συγχωρέσουν οι κριτικοί που γίνομαι τόσο μεγαλόστομη. Εγώ δεν είμαι παρά μία αδαής αναγνώστρια. Γράφω ό,τι πιστεύω, όχι ό,τι ξέρω). Δεν ξέρω αν αξίζει να παραθέσω επίθετα για το πόσο ενδιαφέρον, έξυπνο, φορτωμένο με συναισθήματα και εικόνες είναι το βιβλίο. Απλά διαβάστε το, χωρίς άλλες χρονοτριβές και ενδοιασμούς.

Δέσποινα Καβουσανάκη