ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΚΑΘΡΕΦΤΗ ΙΝΓΚΜΑΡ ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ 20/6/2005

Έχουν τύχει διάφορα περίεργα αυτές τις μέρες, των οποίων τα αποτελέσματα δεν είμαι ακόμα σε θέση να περιορίσω. Προσπαθώ βέβαια, με κάτι εκδρομές, με κάτι σινεμά, μήπως καταφέρω να μαζέψω λίγο τον συναισθηματικό μου κόσμο αλλά δεν βλέπω ιδιαίτερη βελτίωση. Μάλλον τον χρόνο θα αφήσω και πάλι να ενεργήσει. Προς το παρόν όμως ας προσπαθήσω να τον γεμίσω γράφοντας δυο λόγια για την ταινία που είδα χθες στο σινεμά, το Μέσα από τον σπασμένο καθρέφτη του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν (Σουηδία 1961).

Η ταινία δυστυχώς δεν ξεκίνησε με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Δίπλα στο σινεμά υπάρχει ένα ωδείο, όπου την ώρα της προβολής κάνανε μαθήματα φωνητικής. Μην φανταστείτε όμως φωνητική επιπέδου φτασμένων τροβαδούρων αλλά φωνητική επιπέδου νηπιακού σολφέζ. Αυτό σημαίνει ότι μας είχαν ταράξει οι στριγκλιές των παιδιών αλλά και τα ουρλιαχτά της καθηγήτριας καθώς προσπαθούσε η καημένη να τα φέρει στο σωστό δρόμο. Τώρα, το να βλέπεις ταινία με κεντρικό θέμα την σχιζοφρένεια, θέμα που δεν φαίνεται καθαρά από την αρχή (βασικά δεν φαίνεται καθόλου, αλλά ευτυχώς είχα φροντίσει να διαβάσω μία ολιγόλογη κριτική της ταινίας πριν πάω) υπό αυτές τις συνθήκες, ε, δεν νομίζω ότι βοηθάει και πολύ. Πολύ λοιπόν προσήλωση, ιδιαίτερα στο πρώτο μέρος της ταινίας δεν μπορώ να πω ότι επέδειξα. Γεγονός ευτυχώς που αντιστράφηκε στο δεύτερο μισό, μια και πρώτον οι φωνές είχαν σταματήσει και δεύτερον η ταινία είχε γίνει πιο ξεκάθαρη.

Το στόρι λοιπόν έχει ως εξής: μία νεαρή γυναίκα, η Κάριν, βρίσκεται εν μέσω των τριών πιο στενών συγγενικών της προσώπων (σύζυγος, αδερφός, πατέρας) στην εξοχική της κατοικία δίπλα στη θάλασσα, προκειμένου να αναρρώσει ύστερα από μία πρόσφατη ασθένεια. Αν και όλοι γνωρίζουν το μυστικό, εντούτοις η ίδια δεν ξέρει την σοβαρότητα της κατάστασής της, η οποία μάλιστα επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα. Λίγο πριν εκδηλωθεί η τελική της κρίση, βρίσκεται μόνη με τον αδερφό της στο σπίτι ενώ ο σύζυγος και ο πατέρας της βρίσκονται σε μία βάρκα μεσοπέλαγα να κατηγορούν ο ένας τον άλλον για την κατάσταση της Κάριν. Η τελευταία δε, ούσα μόνη με τον αδερφό της παρουσιάζεται ιδιαίτερα αποκαλυπτική, δείχνοντας έτσι εμφανώς μία προτίμηση προς το πρόσωπό του. Οι άντρες γυρίζουν, η Κάριν βρίσκεται σε κάποιο άλλο κόσμο (καμία σχέση με μεταφυσικές ανησυχίες. Εννοώ ότι η σχιζοφρένειά της την παρασύρει σε ένα άλλο, υπαρκτό για την ίδια, κόσμο) και ο αδερφός αναρωτιέται για την ύπαρξη του θεού.

Ο Μπέργκμαν, προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στο ερώτημα του τι είναι και αν υπάρχει θεός, ερωτήματα που δημιουργούνται όχι τυχαία, σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας. Όταν δε, τα προβλήματα αυτά αφορούν σε ψυχασθένειες, οι οποίες εκ φύση τους είναι δύστροπες, βασανιστικές και ανίατες, τότε η ανάγκη για μία δυναμική παρουσία όπως του θεού που έχουμε συνηθίσει, προβάλει επιτακτική. Δεν ξέρω αν θα τραβήξει πολύ κόσμο η ταινία, πρώτον γιατί είναι αργή (ελέω Μπέργκμαν) και δεύτερον γιατί πραγματεύεται ένα πολύ δύσκολο θέμα μέσα σε ένα καθόλου ελκυστικό θα έλεγα περιβάλλον. Όσοι πιστοί πάντως…

Δέσποινα Καβουσανάκη