BLACKFIELD, VAN DER GRAAF GENERATOR, PORCUPINE TREE 21/7/2005 Θέατρο Λυκαβηττού 28/7/2005

Τελικά ποιοί ήταν οι headliners της βραδιάς, οι Porcupine Tree ή οι Van Der Graaf Generator;

Οι Porcupine βρίσκονται μια 15ετία στα πράγματα, με το χαρακτηριστικό ψυχεδελικό ροκ και τις συχνά μεγάλης διάρκειας συνθέσεις, με φανατικό κοινό και τακτικές επισκέψεις στη χώρα μας.

Οι Generator βρίσκονταν πριν μια 20ετία στα πράγματα, με το χαρακτηριστικό art/prog rock, τις συχνότατα μεγάλης διάρκειας συνθέσεις και με φανατικό κοινό. Εδώ όμως έρχονται οι μεγάλες διαφορές που, όχι απλώς αλλάζουν τις ισορροπίες αλλά, αναποδογυρίζουν τη ζυγαριά: κορυφαίες συνθέσεις, μαγευτική δεξιοτεχνία, πρωτοποριακές εμπνεύσεις και ο ογκόλιθος Peter Hammill που σχεδόν τιμωρεί με κάθε στίχο του.

Με αυτά τα δεδομένα, η αρχική ερώτηση βρίσκει εύκολα απάντηση. Η αλήθεια όμως είναι ότι στο Λυκαβηττό το κοινό ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη, δηλαδή τους φίλους του ενός και του άλλου γκρουπ. Σκόπιμα δε βάζω στο παιχνίδι τους Blackfield που, αν και μπορεί να θεωρηθεί ‘ευχάριστο άκουσμα’, σίγουρα δεν μπορεί να αναμετρηθεί με τα άλλα δύο ονόματα (και να μην ξεχνάμε ότι είναι το side project του ¨Porcupine Tree¨ Wilson). Κατ’ αυτήν την έννοια, το ένα συγκρότημα δε θα μπορούσε να προετοιμάσει την είσοδο του άλλου αφού ήταν ξεκάθαρο ότι έπαιζαν σε διαφορετικές κατηγορίες και απευθύνονταν σε διαφορετικό κοινό.

Παρένθεση: Θέλω να ευχαριστήσω τον νεαρό και τη φίλη του που κάθονταν πίσω μου διότι μου έκαναν γερό τεστ στα νεύρα και κατάφερα να συγκρατηθώ και να μη γυρίσω να τους ρίξω μερικά χαστούκια. Δεν ήταν τόσο που συνεχώς κορόιδευαν τους Generator αλλά που δε σεβάστηκαν καθόλου κανέναν γύρω τους, μας τάραξαν με ακατάσχετη πολυλογία που είχε να κάνει με το ποιός θα φέρει μπύρες και προς το που είναι οι τουαλέτες, το stand με τις μπλούζες, η καντίνα με τα σουβλάκια και έναν χείμαρρο από ό,τι μπορεί κανείς να σκεφθεί από κουτσομπολιά. Από την ανυπομονησία για τους Porcupine μάλιστα ο ‘κύριος’ έσπρωχνε με τα πόδια του νευρικά τα καθίσματά μας για πολλή ώρα. Μέχρι ναυτίας. Θα αναγνωρίσατε βέβαια το σύνδρομο του ασυνείδητου έλληνα οδηγού (Ο Δρόμος Μου Ανήκει – Δεν Υπολογίζω Κανένα). Ακόμα κι όταν το βούλωσαν επιτέλους για να δουν τους ‘δικούς’ τους, ούτε μία φορά δε χειροκρότησαν. Τέλος πάντων, πταίσμα αλλά ήθελα να το μοιραστώ.

Τελείως μεροληπτικά λοιπόν, μπορώ να δηλώσω ότι οι Van Der Graaf Generator ήταν καταπληκτικοί σε σημείο να κρατάω την ανάσα μου και να με έχουν φέρει σε μεγάλη υπερένταση. Πόσο δυνατός ήταν αυτός ο Hammill και πόσο συγκινητικός, παρόλα τα προβλήματα υγείας που έχει. Πάθος. Πειραματισμοί, αυτοσχεδιασμοί για να δώσουν μείγμα jazz, rock, psyche, blues που κάπως απλοϊκά συνοψίζουμε στον όρο progressive. Και οι στίχοι...φωτιά!

Ακούγοντας το Darkness μου φάνηκε πολύ καλύτερο (και μεγαλύτερο) από τη studio εκτέλεση και ακολούθησαν συγκλονιστικές εκτελέσεις των Man-Erg και StillLife. Το τελευταίο μάλιστα είχα διαβάσει ότι αρέσκονταν να το έχουν στην playlist τους και κατάλαβα το λόγο όταν τελείωσε κι εγώ ταπεινά μάζευα τα κομμάτια μου. Μόνο έτσι μπορώ να μεταφέρω το συναίσθημα της στιγμής και τη μοναδικότητά της.

Στο χειροκρότημα του κόσμου μπορούσες να καταλάβεις την ευγνωμοσύνη που νοιώθαμε οι περισσότεροι απέναντι σ’ αυτό το ΒΟΥΝΟ ήχου. Από τους λίγους που δεν τους άγγιξαν οι VDGG άκουγες σχόλια του στυλ «Τι φασαρία, τι θόρυβος είναι αυτός» αλλά είναι ευχάριστο να υπάρχουν τέτοιες αντιδράσεις που αποδεικνύουν ότι δε γινονται όλα μόδα, που δε βυθίζονται όλα στη mainstream μετριότητα... Χαίρομαι γι’ αυτούς τους μουσικούς που ξέρουν ότι είναι και χαίρονται να παραμένουν δύσπεπτοι και ακατάλυπτοι για τις μάζες.

Τα λόγια είναι φτωχά για να περιγράψω τους μουσικούς έναν-έναν γι’ αυτό θα αρκεστώ στο να πω ότι ήταν τέλειοι στον τομέα τους, τρομεροί ο Jackson, με τα δύο-τρία διαφορετικά πνευστά να κρέμονται γύρω από το λαιμό του, ο Evans, που έδινε μαθήματα drums για πολύ προχωρημένους, και ο Banton, βιρτουόζος στα πλήκτρα. Δεν τολμώ καν να σχολιάσω περαιτέρω τον Hammill. Απεριόριστος σεβασμός. Δυστυχώς το σετ κράτησε λίγο και μας προειδοποίησαν ότι δεν θα υπήρχε encore ελλείψει χρόνου...

Για μένα, που δεν περίμενα τόσα πολλά, η συναυλία θα μπορούσε να είχε τελειώσει εκεί.

Είχε κι‘ άλλο όμως.

Οι Porcupine Tree μετά από κάμποσα λεπτά στησιμάτων βγήκαν μέσα σε θερμή ατμόσφαιρα, κάτω από δυνατά χειροκροτήματα και ζητωκραυγές. Η Δέσποινα δίπλα μου, όπως κι εγώ, δεν έδειξε να τρελαίνεται με τον ήχο, ο οποίος ήταν σχεδόν heavy metal σε μερικές στιγμές. Φυσικά πολύ ατμοσφαιρικοί και με ιδιαίτερα μακροσκελείς συνθέσεις ενθουσίασαν τον κόσμο. Το τελευταίο τους album είχε την τιμητική του και έτυχε αποδοχής από το κοινό. Εγώ πάντως είχα χορτάσει κι ήθελα να φύγω και βλέποντας ουρές κόσμου να αποχωρεί, δεν ήμουν ο μόνος. Η Δέσποινα είχε περισσότερη υπομονή.

…και η Δέσποινα αρπάζει το πληκτρολόγιο και συνεχίζει…, προσθέτοντας την προσωπική της άποψη μεν, αλλά καταδεικνύοντας πως το παντρεμα ή η συνύπαρξη διαφορετικών συγκροτημάτων στην ίδια σκηνή δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Ύστερα από τους Van der Graaf Generator και τον καταιγισμό ήχων που μετατρέπονταν σε έναν καταρράκτη συναισθημάτων, πήραν τη σκυτάλη οι Porcupine Tree με μία αναμφίβολα καλή αλλά ξερή μουσική που μπορεί μεν να έφτιαχνε πολύ ωραία ατμόσφαιρα, δε δημιουργούσε δε οποιαδήποτε συγκίνηση. Τα πρώτα τραγούδια μάλιστα ήταν πάρα πολύ θορυβώδη (νομίζω ότι ο Αριστοτέλης πολύ σωστά τα τοποθέτησε στα όρια του heavy metal) με σκληρές κιθάρες που σου έπαιρναν τα αυτιά και με χίλιες δυο παραμορφώσεις που κατά τη γνώμη μου, αντί να σε κάνουν να πεις πω πω τι παίζει το άτομο, έλεγες πω πω τι ακούν τα αυτιά μου. Τέλος πάντων. Η επιλογή των τραγουδιών στη συνέχεια βελτιώθηκε με σαφώς πιο lounge κομμάτια (μετά το thrash οτιδήποτε άλλο σου φαινόταν chill out) με μεγάλη διάρκεια που ομολογουμένως πολύ ωραία ακούγονταν εκείνη την ώρα της νύχτας. Πάντως, δεν ξέρω, σε σχέση με ένα δυο cd που έχω ακούσει από τους Porcupine Tree και μου άρεσαν πολύ, στο live δεν με ενθουσίασαν ιδιαίτερα. Ίσως φταίει το ότι βγήκαν μετά τους VDGG (εδώ θέλω να αποδώσω τα εύσημα στον Steven Wilson ο οποίος είπε ότι θεωρεί μεγάλη του τιμή να βγαίνει μετά τους VDGG και ότι αν δεν ήταν αυτοί δεν θα είχε φτιάξει ποτέ τη μπάντα του –σε ελεύθερη μετάφραση το τελευταίο), ίσως φταίει το ότι δεν είχα πάρει καμία μπύρα μαζί μου και μέχρι την καντίνα δεν θα πήγαινα με καμία Παναγία, ίσως φταίει το ότι είχα ξενερώσει με τους φρικτούς τύπους από πίσω μας που μου χαλάσανε το εκπληκτικό live των VDGG και μου είχε βγει αντίδραση με το γκρουπ που περίμεναν αυτοί ανελλιπώς. Ϊσως πάλι να δίνω πιο πολύ σημασία από ότι πρέπει στην ερμηνεία του τι δεν πήγε καλά στους Porcupine Tree. Αυτό που πρέπει να μείνει πάντως είναι η αντικειμενικά πολύ καλή τους εμφάνιση (για τους Porcupine Tree) και το προσωπικά εξαιρετικό live μίας τρομερής μπάντας (για τους Van der Graaf Generator) που όσο και αν γεράσει ο ήχος της παραμένει πρωτοποριακός, φρέσκος, πειραματικός με πολιτικοποιημένους στίχους και κα-τα-πλη-κτι-κή ερμηνεία από τον γίγαντα Peter Hammill. Τιμή και δόξα λοιπόν.

Αριστοτέλης Ζ.