Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ HUBERT SAUPER 29/9/2005

Πριν από μερικά χρόνια, λέγοντας ντοκιμαντέρ μου ερχόταν στο μυαλό κάτι βαρετά πλάνα από τίποτα στέπες της Αφρικής, μερικά λιοντάρια εδώ και εκεί, μία φωνή άνευρη και μία μουσική υπόκρουση που είχα συνδέσει αποκλειστικά με τις μινωικές γραμμές, όταν σε ξυπνούσαν ξημερώματα για να γυρίσεις το κλειδί της καμπίνας σου στη ρεσεψιόν. Άντε, στην καλύτερη, το ντοκιμαντέρ μπορεί να είχε ως θέμα την εγκαθίδρυση του κομμουνισμού στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης ή τις σχέσεις της Σοβιετικής Ένωσης με την Αμερική, θέματα βεβαίως για τα οποία είχα πλήρη μεσάνυχτα αλλά τα παρακολουθούσα ανελλιπώς, επιταγμένη καθώς ήμουν από τη συντρόφισσα μαμά να μάθω, έστω και κάτω από τη δυτική προπαγάνδα (κατά πως έλεγε), την ιστορία του προλεταριάτου (εδώ κολλάει το τιμή και δόξα στο σύντροφο Λένιν αλλά το έχω χρησιμοποιήσει πολύ οπότε άστο καλύτερα).

Τελευταία όμως, η συγκεκριμένη οπτική έχει αλλάξει άρδην θα έλεγα. Κάτι ο Μάικλ Μουρ, κάτι ο Κούλογλου (ο μοναδικός κατά τη γνώμη μου αξιόλογος δημοσιογράφος στην ελληνική τηλεόραση), κάτι ντοκιμαντέρ τύπου The Corporation, κάτι ταινίες ντοκιμαντερίστικου τύπου με θέματα μετανάστες και πρόσφυγες, το πεδίο έχει διευρυνθεί και κυρίως βελτιωθεί κατά πολύ.

Ένα από τα πιο πρόσφατα ντοκιμαντέρ που έχει βραβευτεί ουκ ολίγες φορές στα διάφορα διεθνή φεστιβάλ (του Σίντνεϊ, της Βιέννης, της Πόλης του Μεξικού, του Άνζε) είναι αυτό που βγήκε την προηγούμενη Πέμπτη στις αίθουσες. Ο τίτλος του είναι «Ο εφιάλτης του Δαρβίνου» και έχει ως θέμα την εξαγωγή ενός είδους πέρκας από τη λίμνη Βικτώρια της Αφρικής στην καλοζωισμένη δύση. Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ είναι ένας Αυστριακός ονόματι Hubert Sauper , ο οποίος πετυχαίνει διάνα όταν ισχυρίζεται ότι θα μπορούσε ακριβώς το ίδιο ντοκιμαντέρ να το γυρίσει στην Ονδούρα για το εμπόριο μπανάνας, στην Ν. Αφρική για το εμπόριο διαμαντιών στην τάδε για εκείνο κ.ο.κ. Εν προκειμένω βεβαίως το ντοκιμαντέρ έχει γυριστεί στην Τανζανία όπου μας συστήνει τους πάμφτωχους κατοίκους της να προσπαθούν να επιβιώσουν με 1δολάριο τη μέρα, μόνο και μόνο επειδή οι σιχαμένοι λευκοί εξακολουθούν να εκμεταλλεύονται τον πλούτο της Αφρικής σπέρνοντας διχόνοιες, λιμούς και ιούς στον γηγενή πληθυσμό της.

Το ντοκιμαντέρ ξεκινάει απότομα, χωρίς καμία εισαγωγή, με εικόνες διάσπαρτες από τη λίμνη, από τους ψαράδες, από τους πιλότους που φτάνουν φορτωμένοι με όπλα για να τροφοδοτούν τις πολεμικές συγκρούσεις και επιστρέφουν στη δύση γεμάτοι από φιλέτα πέρκας για τους ηλίθιους λευκούς. Η συνοχή δεν αποκτάται παρά αφού περάσει το πρώτο εικοσάλεπτο (πολλοί στο σινεμά λύγισαν και δεν άντεξαν ούτε μέχρι την πρώτη μπομπίνα-όπως έλεγε άλλωστε και ο γίγαντας Όρσον-) οπότε και ο σκηνοθέτης επικεντρώνεται στη ζωή των άστεγων παιδιών (ένα από τα πιο δυνατά και οδυνηρά συνάμα σημεία της ταινίας). Συνεχίζει με τους ψαράδες, με τους εργάτες στα εργοστάσια επεξεργασίας του ψαριού, με τις γυναίκες που είτε εκδίδονται στους ψαράδες είτε στους πιλότους. Οι εικόνες είναι πάρα πολύ δυνατές, η αδικία και εκμετάλλευση ξεχειλίσει τα πλαίσια της οθόνης και σε κάνει να θέλεις να ορμήσεις στους χαρτογιακάδες λευκούς και να τους εξαφανίσεις όλους από προσώπου γης. Θα νικήσουμε;Πολύ αμφιβάλλω, αλλά αν δεν προσπαθήσουμε τι στο διάολο! Δείτε το ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ!!!!

Δέσποινα Καβουσανάκη