ΑΝΘΡΩΠΟΦΥΛΑΚΕΣ 27/10/2005

Περικλής Κοροβέσης
ΑΝΘΡΩΠΟΦΥΛΑΚΕΣ (εκδόσεις Γνώση)

Είναι ορισμένα βιβλία που όταν τα διαβάσεις σε σημαδεύουν για πάντα. Το σημάδι που αφήνει ένα βιβλίο δεν έχει παντού όμοιο σχήμα ή ένα χρώμα. Εξαρτάται από τον αναγνώστη του, ποιος είναι, σε ποιο σημείο της ζωής του το διαβάζει, την ψυχολογική του σημειολογία.

Οι Ανθρωποφύλακες του Περικλή Κοροβέση αποκλείεται να αφήσουν αδιάφορο και τον πιο… «ακατάλληλο» αναγνώστη. Ακατάλληλος άνθρωπος, θες; Ακατάλληλο σημείο στη ζωή, θες; Ψυχολογική σημειολογία θες;

Θα μου πείτε όμως πόσοι άνθρωποι μπορούν να διαβάσουν για τα βασανιστήρια στον καιρό της Χούντας; Και δεν εννοώ την αναγνωστική δυνατότητα του καθενός; Όλοι ξέρουμε ανάγνωση… Εννοώ, στομάχι. Για να διαβάσεις προσωπικές μαρτυρίες φρικτών βασανιστηρίων θέλει γερό στομάχι. Ενίοτε χρειάζεται και πολύ αλκοόλ αν επιμένεις να το διαβάσεις παρά την σκληρότητα του κειμένου. Σίγουρα όμως αν έχεις τη στοιχειώδη δέσμευση για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν μπορείς να τα παρατήσεις.

Πώς ένας νεαρός αποφασίζει να καταγγείλει δημοσίως βασανιστήρια που έγιναν στο φρέσκο του κορμί, άφησαν ανεξίτηλα σημάδια και στο σώμα του και στην ψυχή, βασανιστήρια που θα ευχόσουν απλά να μπορούσες να τα ξεχάσεις και όχι να υπάρχουν ως scripta manent; Και σε μια περίπτωση που η απουσία πολιτικής στήριξης ήταν κάτι περισσότερο από μια επιπλέον πληγή. Τι δύναμη χρειάζεται για να τα καταγράψεις όλα αυτά; Πόσο μεγάλη δέσμευση χρειάζεται να έχεις απέναντι στην υποχρέωση να είσαι ενεργός πολίτης, για να τα παρουσιάσεις; Δεν συζητάμε για το τι δύναμη πρέπει να έχεις, θεόσταλτη (αν πιστεύετε σε «θεούς και δαίμονες» – εγώ κολλάω, δεν μπορώ να πω) για να επιβιώσεις μέσα από αυτά;

Θα σας ομολογήσω κάτι που δύσκολα λέγεται. Προσωπικά, ως άνθρωπος δεσμευμένος απόλυτα στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δύσκολα θα ομολογούσα δημοσίως ότι κάποια κατάσταση με οδηγεί στο να θέλω να δείρω έναν άλλο άνθρωπο. Ο Περικλής Κοροβέσης όταν περιγράφει τους βασανιστές του, περιέργως τους δίνει ένα περίπου ανθρώπινο τόνο. Κύριε Κοροβέση, να με συγχωράτε, εγώ, τον Λευτεράκι που σας φρουρούσε και σας πήρε το αποτσίγαρο από τα χέρια για να σας δώσει, «άνθρωποι είμαστε», ένα τσιγάρο και μετά σας είπε ότι μόνο παρέα με την ομολογία που ήθελαν οι βασανιστές σας θα σας το δώσει, συγνώμη, θέλω να τον δείρω ακόμη και σήμερα!

Οι Ανθρωποφύλακες είναι ένα βιβλίο ντοκουμέντο το οποίο γράφτηκε πρώτη φορά το ’69. Επανεκδόθηκε το ’94. Και όπως λέει ο συγγραφέας στο δεύτερο εισαγωγικό σημείωμα επανεκδόθηκε για τον ανώνυμο νεαρό (όπως ο ίδιος τότε) που βασανίζεται αλλά οι κραυγές του δεν ακούγονται. Διότι τα βασανιστήρια συνεχίζουν να υπάρχουν. Το βιβλίο αυτό παραμένει σύγχρονο σε σχέση με τον λόγο για τον οποίο γράφτηκε αλλά και για το περιεχόμενό του.

Αμπού Γκράιμπ; Γκουαντάναμο; Αστυνομικά τμήματα; Αντιτρομοκρατικές ρυθμίσεις που επιτρέπουν τις χώρες να στέλνουν κρατούμενους για ανάκριση σε χώρες που τα βασανιστήρια είναι καθημερινή πρακτική; Τόσα χρόνια μετά δυστυχώς ακόμη και οι απόψεις των βασανιστών παραμένουν ίδιες σε γενικές γραμμές. Οι τακτικές τους εξελίσσονται… Όταν γράφτηκαν οι Ανθρωποφύλακες το ηλεκτροσόκ ήταν η νέα τεχνολογία. Τώρα έχουμε κι άλλα καλά…

Με αφορμή το τι γινόταν τότε εν Ελλάδι, επί Χούντας, οι Ανθρωποφύλακες μας δίνουν μια γεύση – γροθιά για το τι γίνεται τώρα που διαβάζετε αυτές τις λέξεις. Κάπου, αυτή τη στιγμή ένας νεαρός σαν τον κ. Κοροβέση τότε, υπόκειται σε βασανιστήρια υπεράνω φαντασίας κι εμείς, δυστυχώς, δεν τον ακούμε. Το ερώτημα είναι: Προσπαθούμε;

Επιπλέον, το βιβλίο αυτό μπορούμε να το δούμε και ως ένα μάθημα ιστορίας… της ελληνικής ιστορίας και πολιτικής ζωής είτε μας αρέσει είτε όχι. Μα έτσι δεν συμβαίνει πάντα με την αλήθεια; Συνήθως πονάει… Οι εθισμένοι σε αυτή το γνωρίζουν πολύ καλά. Από την ίδια «αρρώστια» πάσχει και ο Περικλής Κοροβέσης.

Οι Ανθρωποφύλακες είναι ένα διαχρονικό βιβλίο, σκληρό μάθημα στην εμμονή να αγνοούμε την πραγματικότητα στο βωμό της σκληρής καθημερινότητας. Δηλαδή θεωρούμε «σκληρή καθημερινότητα» τη δική μας, της ακρίβειας, της ταλαιπωρίας, της ανεργίας, της πολιτικής παράνοιας. Δεν φανταζόμαστε ότι για κάποιους η καθημερινότητα περιλαμβάνει κατάφορες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μια άλλη πλευρά του συγγραφέα έχει ξεφύγει από εκείνη τη φρικτή καθημερινότητα των Ανθρωποφυλάκων. Καταγράφει κάθε Δευτέρα στην Ελευθεροτυπία και την τωρινή «καθημερινότητά» μας όπως την προανέφερα, που δείχνει να τον αφορά και το αποδεικνύει με κάθε κείμενό του. Η στήλη του «Το Ψευδοκράτος των Αθηνών» μας διδάσκει πολιτική ιστορία, ενημέρωση και μας προτρέπει σε διαρκή εγρήγορση.

Πληροφοριακά, ο Περικλής Κοροβέσης με το συνολικό του έργο μας αποκαλύπτει πολλά πρόσωπα. Έχει συγγράψει μυθιστορήματα, παιδικά θεατρικά και δοκίμια,- έχει πειραματιστεί επιτυχώς με τα πάντα - τα οποία αξίζει κανείς να αναζητήσει και να αναγνώσει. Μπορεί ο αναγνώστης να καταφέρει να ξεφύγει από την πραγματικότητα των Ανθρωποφυλάκων όταν διαβάζει το υπέροχο παιδικό «Ο Γιαννάκης και η Μαρδίτσα», ή το ερωτικότατο «Γυναίκες Ευσεβής του Πάθους» ή το μαγικό «Νοσταλγία Μνήμης»; Και αυτά είναι μόνο μερικά δείγματα… Άποψή μου; Ναι, στην αρχή είσαι δέσμιος των Ανθρωποφυλάκων… Μετά από μερικές σελίδες όμως σε παρασύρει όπου θέλει ο ίδιος. Σε κόσμους διαφορετικούς, πάντα με μοναδικό βάθος είτε αυτό αφορά την παιδική ψυχή του είτε τον άκρατο ερωτισμό είτε την συγκροτημένη πολιτική συνείδηση την οποία υπηρετεί πιστά εδώ και πολλές δεκαετίες.

Χαρισματικός συγγραφέας, γενναίος άνθρωπος, χειμαρρώδης ομιλητής, με αστείρευτες γνώσεις τις οποίες δεν σταματά ποτέ να ανανεώνει, λόγος που σε μαγνητίζει… Άποψη άλλη πέρα από την προσωπική μου δεν μπορώ να εκφράσω. Οι Ανθρωποφύλακες με όρισαν ως άτομο εδώ και 11 χρόνια, τότε που πρωτόπεσαν οι Ανθρωποφύλακες στα χέρια μου. Είναι αργά, πολύ αργά να προσπαθήσω να σας πείσω αντικειμενικά.

Όσοι με εμπιστεύεστε έστω λίγο δοκιμάστε το. Διαβάστε τους Ανθρωποφύλακες με προσοχή. Όσο για τα υπόλοιπα δημιουργήματά του, άλλα με απόλαυση και άλλα με εγρήγορση...

Για μια μικρή γεύση αντιγράφω:

Νοσταλγία μνήμης (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα) αφήγημα 1999

«Μ’ άρεσε. Μ’ άρεσε από την πρώτη στιγμή που την είδα. Ήταν άγνωστη, εντελώς άγνωστη και γι’ αυτό έτοιμη να δοθεί στην επιθυμία της φαντασίας. Είναι φορές που το μάτι, αδέσποτο, συλλαμβάνει πράγματα που δεν είχε πρόθεση να δει. Κάτι τυχαίο μπαίνει στο οπτικό σου πεδίο. Δεν το προκάλεσες, δεν το επεδίωξες. Και στη μέση του δρόμου, εκεί που έχεις συνηθίσει να μη συμβαίνει τίποτα, γίνεται ένα θαύμα»...

Τρομοκρατία και άλλα δαιμόνια (εκδόσεις Σύγχρονη Σκέψη) – Πολιτική ανάλυση 2004

«Όταν ο Μάρκος Αυρήλιος έλεγε ότι «η Αυτοκρατορία είναι ανώτερη από κάθε άλλη εξουσία» («IMPERIUM SUPERAT REGNUM») ουδέποτε μπορούσε να φανταστεί πως η φιλοσοφία του για την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, θα γινόταν το πρότυπο για τις ΗΠΑ... Ο πόλεμος του Κόλπου εγκαινιάζει το νέο αυτοκρατορικό αμερικανικό αιώνα –όποιος δεν υποτάσσεται, εξαφανίζεται…» επισημαίνει ο Περικλής Κοροβέσης στο νέο του βιβλίο και αντιδρά στο «αποφασίζουμε και διατάσσουμε των ΗΠΑ». Αναλύει το Πραξικόπημα των Τalibank, δηλαδή το οικονομικό μοντέλο «παγκόσμια διακυβέρνηση, χωρίς κράτη» του νεοφιλελευθερισμού, το οποίο «ανατρέπει την υπάρχουσα τάξη στον κόσμο και εντάσσει ως άβουλες επαρχίες στην Αυτοκρατορία των ΗΠΑ τις κυβερνήσεις που το υιοθετούν». Φωτίζει τον ρόλο των ΜΜΕ, «τα Μεγάλα Μέσα Ενύπνωσης και Λογοκρισίας, που δεν αφήνουν καμιά κριτική φωνή να ακουστεί». Αναφέρεται στην πλύση εγκεφάλου της κοινής γνώμης «που εκπαιδεύεται να θεωρεί την ένοπλη αστυνομική παρουσία φυσιολογική» αλλά και «στον πολίτη που φακελώνεται ηλεκτρονικά και σύμφωνα με το νόμο, γιατί είναι πια ο εχθρός». Αναρωτιέται που ξεχάστηκαν τα κείμενα της Παγκόσμιας Διακήρυξης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, «της ύψιστης πράξης πολιτισμού του 20ου αιώνα». Τεκμηριώνει με ατράνταχτα στοιχεία την ευθύνη των ΗΠΑ για το «φαινόμενο του θερμοκηπίου», την ανεργία, τους μετανάστες, την εξαθλίωση του Τρίτου Κόσμου, το εμπόριο της ανθρώπινης σάρκας και του αίματος, την εκμετάλλευση των παιδιών, το Γκουαντανάμο, τα μεροκάματα της πείνας. Και την «ελευθερία» της Coca Cola «που υπάρχει ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει πόσιμο νερό», την παχυσαρκία από την πλαστική τροφή των αμερικάνικων αλυσίδων, τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Οργίζεται για το αποτρόπαιο έγκλημα της 11ης Σεπτεμβρίου, «μια σφαγή αμάχων που αν δεν ήθελε να την χρησιμοποιήσει για λογαριασμό της παγκόσμιας τρομοκρατίας των ΗΠΑ ο Μπους, θα μπορούσε σε μια νύχτα να αφόπλιζε τους φονταμενταλιστές με δυο τρία απλά μέσα».

Γιώτα Θεοδοσίου
yiota_theodossiou@yahoo.com

Atraktos.Net